De rode palmsnuitkever (Red Palm Weevil - Rhynchophorus ferrugineus) is een roodbruine kever van ongeveer 3,5 cm lang, oorspronkelijk afkomstig uit Zuidoost-Azië. Deze kleine plaag is een Coleoptera snuitkever, met een licht komische snuit en elleboogvormige antennes, en voedt zich met een brede waaier van palmen waaronder kokosnoot-, sago, dadel-, en oliepalmen.

Hij werd naar Spanje en de Canarische Eilanden "gedeporteerd" in uitgevoerde planten en kan nu worden aangetroffen in andere landen rond de Middellandse Zee, en men denkt dat hij Portugal is binnengekomen op ingevoerde palmen, waardoor andere palmbomen in de regio mogelijk worden bedreigd. De ziekte is aangetroffen in Noord-Afrika, het Midden-Oosten, het Middellandse-Zeegebied en delen van het Caribisch gebied en Midden-Amerika, en vormt een ernstig landbouwprobleem doordat vele palmboerderijen erdoor lijken te zijn uitgeroeid.

U hebt misschien wel eens palmbomen zien omvallen, met afgevallen bladeren of vallende bladeren, waardoor een zeer onaantrekkelijke stam overblijft, die uiteindelijk volledig moet worden verwijderd. Aangezien sommige van deze palmen al enkele jaren fier overeind staan op hun plaats, waarom doet niemand iets aan de uitroeiing van de kwaadaardige snuitkever die de schade veroorzaakt? Sommige eigenaars, die erachter komen dat de palm besmet is, hakken hem om en dumpen hem, maar helaas springen de kevers gewoon over naar een andere boom en vreten zich daar ook een weg in.

De Red Palm Weevil (RPW) heeft verschillende en talrijke gastheerplanten. Hier in Portugal zijn het vooral palmen, en met name de Phoenix canariensis, een vederpalm die tot 15 m hoog kan worden, en een belangrijk deel van het Portugese landschap uitmaakt. Hoewel er geen oogstbare gewassen van te maken zijn, is deze knappe boom de meest zichtbare en belangrijkste palm in ons lokale landschap en is hij op grote schaal aangeplant, vooral in de Algarve - in parken, hotels, villawijken en privétuinen, waardoor de omgeving een tropisch tintje krijgt. Portugal zou er heel anders uitzien zonder zijn meest voorkomende palmen en het ziet er naar uit dat we deze exoten, naast andere meer ongewone leden van de familie, kunnen verliezen als er geen serieuze, nationale en gemeenschapsbrede maatregelen worden genomen.

De verborgen voedingsgewoonte van de RPW-boorder is de belangrijkste reden waarom de plaag niet kan worden bestreden met milieubelastende chemische insecticiden. Systematische insecticiden kunnen rechtstreeks in de stammen van de palmen worden geïnjecteerd, en het aanbrengen van systematische insecticiden op de bodem helpt om de snuitkevers in het eistadium uit te roeien, maar moet twee of drie keer per jaar worden herhaald. Natuurlijke vijanden lijken de beste optie te zijn, met meer dan 50 meldingen van natuurlijke vijanden die de weevils aanvallen, waarbij schimmels de meest veelbelovende zijn voor biologische bestrijding.

Opsporing

Het is moeilijk om de bedreiging van de snuitkever in de eerste plaats (in het larvenstadium) op te sporen, want wanneer een palmboom zichtbare tekenen van ongerief vertoont, betekent dit meestal dat de aantasting al ver gevorderd is, en op dat ogenblik is het te laat om de boom te redden. De eerste waarneembare signalen van een aangetaste boom zijn afkomstig van het lawaai dat de larven van de snuitkever produceren wanneer ze de kern van een stam verorberen. Tot nu toe berusten de vroegtijdige opsporingstechnieken van RPW hoofdzakelijk op visuele inspectie en feromoonvallen. Recentelijk zijn verschillende methoden ontwikkeld om RPW-besmetting op te sporen, waaronder teledetectie, zeer gevoelige microfoons, thermische sensoren, drones, akoestische sensoren en snuffelhonden.

Het probleem is nog betrekkelijk nieuw voor Portugal, maar het is slechts een volgende fase in een proces dat in de jaren tachtig is begonnen toen de kever zich begon te verspreiden. Bovendien is deze nieuwkomer in de Algarve slechts een klein onderdeel van een veel groter geheel, dat de naturalist E.O. Wilson al lang geleden erkende als een van de grootste uitdagingen van onze tijd - de invasie van exotische soorten. Portugal is zeker niet vrijgesteld.

Naast de gewone agave en suikerriet staan meer dan 30 palmsoorten, waaronder de twee inheemse palmen van Europa, op het menu van de RPW, waarbij het insect vooral dol is op dadelpalmen en, om redenen die nog steeds een mysterie zijn, vooral op mannetjes van de Canarische dadel. In het naburige Andalusië in Spanje zouden alleen al in de eerste acht maanden van 2008 meer dan 10.000 palmbomen door de snuitkever zijn verwoest. Dit moet ons waarschuwen voor wat Portugal kan verwachten.

Author

Marilyn writes regularly for The Portugal News, and has lived in the Algarve for some years. A dog-lover, she has lived in Ireland, UK, Bermuda and the Isle of Man. 

Marilyn Sheridan