Ik weet dat het uiterst onwaarschijnlijk is dat je er een tegenkomt tijdens je reizen door Portugal, maar dat betekent niet dat ze niet bestaan - voorlopig.

In het verleden had ik nooit echt veel nagedacht over neushoorns - ik ben in mijn leven in heel wat dierentuinen geweest, en meestal liep ik langs hun verblijven en registreerde ik slechts vaag hun aanwezigheid - ze waren aan het modderen of deden iets even oninteressants als eten, en ik had waarschijnlijk niet eens gemerkt of ze één of twee hoorns hadden.

Maar de Javaanse neushoorn, ook bekend als de Sunda neushoorn of Kleine eenhoornige neushoorn, is een zeer zeldzaam lid van de familie Rhinocerotidae, en een van de vijf nog bestaande neushoorns. In de koloniale tijd werden ze bejaagd en gedood door trofeejagers, omdat hun hoorn een zeer gewaardeerd goed was in de traditionele Aziatische geneeskunde. Sommige werden ook gedood omdat ze landbouwplagen waren - het zijn herbivoren die over struiken, struiken en jonge boompjes grazen - ongeacht wie ze geplant heeft - en het dichtbegroeide subtropische woud afzoeken naar bladeren, bloemen, knoppen, vruchten, bessen en wortels die ze met hun hoorns uit de grond graven. Gewasroof, schade aan eigendommen, plundering van vee en menselijke slachtoffers zijn de meest voorkomende gevolgen van conflicten met wilde dieren, en deze neushoorns vormen daarop geen uitzondering.


Gebouwd als tanks

De Javaanse neushoorn is waarschijnlijk het zeldzaamste grote zoogdier op aarde, met blijkbaar slechts 63 over in het wild en geen enkele in gevangenschap. En blijkbaar leeft elke Javaanse neushoorn binnen de grenzen van het Ujung Kulon National Park in Indonesië, wat de soort nog kwetsbaarder maakt voor uitsterven, maar gelukkig is er licht aan het eind van de tunnel, want de populatie is de afgelopen vijf jaar toegenomen en de creatie van een tweede populatie zou de soort de broodnodige extra adem- en fokruimte kunnen geven.

Javaanse neushoorns zijn de meest bedreigde van de vijf neushoornsoorten en leefden ooit in heel Noordoost-India en Zuidoost-Azië. De laatste Javaanse neushoorn in Vietnam werd in 2010 gestroopt. Ze hebben een schemerige grijze kleur met een enkele hoorn van ongeveer 25 cm, die eigenlijk helemaal geen hoorn is, maar bestaat uit keratine, een vezelige proteïne die in haar voorkomt, en voornamelijk wordt gebruikt als verdediging tegen roofdieren of om andere neushoorns uit te dagen. De neushoorn kan tot 4 m lang en 1,7 m hoog worden en tot 2,3 ton wegen. Hoewel ze gebouwd zijn als tanks, drijven hun krachtige achterpoten hen vooruit, en ze lopen zelfs op hun tenen als ze hun topsnelheid bereiken (ongeveer 48 km/u) - dus je wilt hen niet in de weg lopen!


Dikke huid

De huid van een neushoorn kan tot 5 cm dik zijn en heeft een aantal losse plooien, waardoor het lijkt op een pantserbekleding, maar vreemd genoeg zijn ze gevoelig voor zonnebrand - en als je ooit het geluk hebt er een te zien, zie je ze rondrollen met modder als zonnebrandcrème. De Javaanse neushoorn lijkt qua uiterlijk sterk op de nauw verwante groothoornneushoorn, maar heeft een veel kleinere kop en minder duidelijke huidplooien.

Aanvullende neushoorninformatie als u verder wilt lezen - drie van de vijf bestaande neushoornsoorten - zwarte, Javaanse en Sumatraanse - zijn alle drie door de IUCN aangemerkt als ernstig bedreigd. Dus phew, gelukkig voor de vierde, de witte neushoorn - niet beschouwd als bedreigd, maar ondanks grotere aantallen, is helaas bijna bedreigd, met minder dan 16.000 overgebleven exemplaren. De vijfde, de grote eenhoornige neushoorn, staat momenteel genoteerd als kwetsbaar met 4.014 individuen in het wild. Vlak achter de Javaanse, komt de Sumatraanse met naar schatting minder dan 80 overgebleven exemplaren - waardoor ook zij in het wild met uitsterven worden bedreigd.

Author

Marilyn writes regularly for The Portugal News, and has lived in the Algarve for some years. A dog-lover, she has lived in Ireland, UK, Bermuda and the Isle of Man. 

Marilyn Sheridan