Raport “Ready for the Next Crisis? Investing in Health System” Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD, do której należy Portugalia), analizuje lekcje płynące z pandemii i zawiera zalecenia dotyczące polityki, dzięki którym kraje będą lepiej przygotowane na kolejny kryzys.

Pandemia, ogłoszona przez Światową Organizację Zdrowia w marcu 2020 roku, stanowiła największy kryzys zdrowotny w ostatnim stuleciu i wykazała trzy główne słabości systemu: nie był on odpowiednio przygotowany, brakowało mu personelu i inwestycji.

OECD opowiada się za tym, aby wzrost inwestycji, który zaleca swoim członkom, był ukierunkowany na personel (połowę całości), prewencję i infrastrukturę.

W styczniu 2023 r. na całym świecie odnotowano ponad 6,8 mln zgonów z powodu covid-19. Analiza nadmiernej śmiertelności sugeruje, że do końca 2021 r. na całym świecie z powodu pandemii mogło umrzeć nawet 18 mln osób. Raport dodaje że oczekiwana długość życia spadła w wielu krajach OECD w 2020 i 2021 r., oprócz powszechnych zaburzeń w społeczeństwie i edukacji oraz spadku PKB „4,7% w 2020 r. w gospodarkach” związanych z organizacją.

W badaniu przypomniano, że istniejące wcześniej nierówności i choroby przewlekłe pogorszyły wyniki pandemii, zauważając, że systemy opieki zdrowotnej wydają mniej niż 3% całkowitych wydatków na zdrowie na profilaktykę, pozostawiając wielu członków populacji podatnych na zagrożenia.

Z kolei brak personelu ograniczył i nadal ogranicza skuteczne reagowanie na pandemię. Potrzebny jest wystarczający i dobrze wyszkolony personel, który zapewni sprawność w czasach kryzysu, a także uporanie się z zaległościami w opiece i reagowanie na znaczny wzrost potrzeb w zakresie zdrowia psychicznego.


W Portugalii


Liczba lekarzy w Portugalii na 1000 ludności w 2019 r. (lub w ostatnim roku, za który dostępne są dane) była nieco powyżej progu 3,54, przy czym średnia OECD była nieco niższa, a liczba pielęgniarek była nieco niższa od średniej OECD.

Brak pracowników służby zdrowia w kraju - zarówno lekarzy, pielęgniarek, jak i asystentów - według organizacji miał średni poziom wpływu na zdolność Portugalii do poradzenia sobie z pandemią.

Aby zwiększyć podaż specjalistów w szczytowym okresie pandemii, Portugalia uciekła się do wydłużenia godzin pracy i zwiększenia ich obciążenia, a także przeniesienia ich do "miejscowości lub placówek o większych potrzebach", ograniczenia działań niezwiązanych z kowidem-19 oraz mobilizacji większej liczby pracowników, takich jak studenci i emeryci z sektora.

Portugalia była jednym z krajów, które uciekły się do konsultacji cyfrowych, a także "prywatnych dostawców", aby "zwiększyć ilość opieki niepilnej" świadczonej przez Narodową Służbę Zdrowia.

Jeśli chodzi o informacje i wiedzę, pandemia doprowadziła do zmian w Portugalii w zakresie "nowych technologii mających na celu poprawę dostępności danych zdrowotnych, ich udostępniania lub ochrony prywatności (...) i bezpieczeństwa" oraz niezbędnych reform prawnych.

Raport podkreśla, że inteligentnie ukierunkowane inwestycje w odporność systemu opieki zdrowotnej przyniosą korzyści społeczeństwom, zapewniając fundamenty na wypadek kolejnego kryzysu. Bez tych inwestycji koszty i wpływ na ludzi będą większe.