Er zijn verschillende soorten CRSD. Zij omvatten vertraagde slaapfase, gevorderde slaapfase, jetlag, ploegendienststoornis, free-running en onregelmatig slaap-waaktype. Alle typen komen voort uit het feit dat onze neiging om slaperig of alert te zijn tot op zekere hoogte wordt geregeld door een deel van de hersenen dat werkt als een klok. Deze "klok" wordt dagelijks gereset door blootstelling aan fel licht en andere regelmatige activiteiten zoals maaltijden of lichaamsbeweging. CRSD's treden op wanneer de slaap-waakcyclus van onze interne "klok" afwijkt van het slaap-waakschema dat we zouden willen volgen.
CRSD kan het voor u moeilijker maken om een verkwikkende slaap van goede kwaliteit te krijgen. Onbehandelde CRSD en verhoogde slaperigheid kunnen uw risico op ongevallen zoals auto-ongelukken verhogen. Ze kunnen ook uw risico op hartaanvallen en diabetes verhogen. CRSD kan leiden tot slechte werkprestaties, sociale spanningen en depressie.
U kunt een CRSD hebben als u moeilijk in slaap valt tijdens "normale" slaaptijden en u slaperig bent op momenten dat u wakker zou moeten zijn. Als uw slaperigheid problemen veroorzaakt op het werk, op school of op sociaal vlak, moet u zich laten onderzoeken door een slaapspecialist. Voordat u naar de slaapspecialist gaat, moet u een gedetailleerde slaapgeschiedenis en een slaaplogboek bijhouden gedurende 1 tot 2 weken. Dit zal de specialist helpen bepalen of uw slaapprobleem het gevolg is van een CRSD of van een andere slaapstoornis of medische kwestie.
De behandeling varieert afhankelijk van de specifieke CRSD. Het doel van de behandeling is uw slaappatroon in te passen in een schema waarmee u kunt voldoen aan de eisen van de levensstijl die u wilt.
Therapie omvat gewoonlijk verschillende benaderingen:
■ Genoeg tijd vrijmaken voor slaap
■ Regelmatige bedtijden en wektijden aanhouden (inclusief vrije dagen)
■ Uw wektijd aanpassen tot u op het gewenste tijdstip in slaap kunt vallen
■ Vermijden om dutjes te doen als u moeite hebt om op de gewenste bedtijd in slaap te vallen
■ Slapen in een donkere, koele, rustige kamer
■ Het vermijden van cafeïne en alcohol binnen zes uur voor het slapengaan
■ Inname van melatonine (vrij verkrijgbaar) kan in bepaalde situaties nuttig zijn, zoals aanbevolen door uw arts.
■ Gebruik helder natuurlijk of kunstlicht kort na uw gewenste wektijd en plan maaltijden en activiteiten op regelmatige tijden om de slaap-waakcyclus te helpen resetten, maar vermijd fel licht in de buurt van bedtijd.
Goede slaapgewoonten zullen uw CRSD-symptomen verbeteren; regelmatige waak- en bedtijden aanhouden.
Het is vooral belangrijk om u te laten beoordelen als uw slaperigheid uw veiligheid in gevaar brengt, zoals in slaap vallen tijdens het autorijden of uw vermogen om te werken.