"Er is sprake van een beroerte wanneer de bloedtoevoer naar de hersenen geblokkeerd of verminderd is," legt dokter Angela Rai uit, huisarts bij Huisartsenpraktijk Londen.
"Er zijn twee soorten beroertes. Een ischemische beroerte, wanneer de bloedtoevoer naar de hersenen geblokkeerd is [meestal door een stolsel] en de hersenen niet genoeg zuurstof krijgen en cellen afsterven, en een hemorragische beroerte, wanneer er een bloeding in de hersenen is. De meeste beroertes zijn ischemisch en zijn geassocieerd met bepaalde risicofactoren," voegt Rai toe.
Kun je beroertes voorkomen?
Het is niet altijd mogelijk om een beroerte te voorkomen, omdat sommige risicofactoren onveranderlijk zijn. Hiertoe behoren leeftijd - de meeste beroertes gebeuren bij mensen in de 60 en 70, hoewel iedereen kan worden getroffen - evenals genetica, familiegeschiedenis en etniciteit (het risico op beroertes is over het algemeen hoger in Zuid-Aziatische, Afrikaanse of Caribische gemeenschappen). Het hebben van bepaalde andere gezondheidsaandoeningen kan ook verband houden met een beroerte.
Statistisch gezien zijn er echter dingen die we kunnen doen om het risico te verminderen, vooral als het gaat om het voorkomen en beheersen van hoge bloeddruk, diabetes type 2 en een hoog cholesterolgehalte, allemaal belangrijke risicofactoren.
Met dit in gedachten, lees je hier hoe je het risico op een beroerte op elke leeftijd kunt verlagen...
In je 20e en 30e
Onderzoek suggereert dat leefgewoonten op jonge leeftijd kunnen helpen om de cardiovasculaire gezondheid op latere leeftijd te beschermen.
"Hoewel een beroerte zeer zeldzaam is in onze twintiger en dertiger jaren, is het belangrijk om een gezonde levensstijl te hebben om het risico op het ontwikkelen van een hoge bloeddruk of een hoog cholesterolgehalte op latere leeftijd te verminderen," zegt Dr. Rai. "Hoge bloeddruk is een belangrijke risicofactor voor een beroerte. Door een gezonde levensstijl aan te houden kun je je bloeddruk onder controle houden en dus het risico verminderen."
Het creëren van een gezonde levensstijl hoeft echter niet te betekenen dat je tot het uiterste moet gaan. Dr. Rai stelt voor: "Gezond eten - een dieet met minder natrium, vet en suiker kan de risico's op hoge bloeddruk, hoog cholesterol en diabetes verminderen. Regelmatig bewegen, verstandig alcohol drinken binnen de aanbevolen richtlijnen en niet roken."
Opletten met zoutinname is vooral belangrijk als het gaat om beroertes - dus let op bewerkte en kant-en-klare voedingsmiddelen en afhaalmaaltijden, want deze bevatten vaak veel 'verborgen' zout. Professor Graham MacGregor, voorzitter van Action on Salt and Blood Pressure UK, zegt: "De helft van alle beroertes en hartaandoeningen is te wijten aan een hoge bloeddruk, die gemakkelijk kan worden verlaagd, vooral door je zoutinname te verminderen, meer te bewegen, meer fruit en groenten te eten en, indien nodig, tabletten te nemen die weinig bijwerkingen hebben.
"Als we als natie één gram zout zouden besparen op onze gemiddelde dagelijkse zoutinname, zouden er elk jaar ongeveer 6.000 minder sterfgevallen zijn door beroertes en hartaanvallen in het Verenigd Koninkrijk."
In je 40e en 50e
Die gezonde gewoonten die werden aanbevolen in je twintiger en dertiger jaren? Die zijn nog steeds belangrijk als je op middelbare leeftijd komt. Er kunnen echter ook enkele extra overwegingen zijn.
"Later in onze 40- en 50-er jaren wordt het belangrijker om naar je huisarts te gaan om je bloeddruk te laten controleren," zegt Dr. Rai (je kunt het ook gratis laten controleren in apotheken). "Hoge bloeddruk heeft soms geen symptomen en kan jarenlang onopgemerkt blijven.
"Bloedonderzoeken, zoals cholesterolwaarden en glucosecontrole voor diabetes, kunnen helpen bij het beheren van risicofactoren. Er zijn verschillende andere bloedmarkers die nuttig zijn om het cardiovasculaire risico te beoordelen," voegt ze eraan toe. "Het is ook van vitaal belang om een gezond gewicht te behouden, want obesitas is een risicofactor voor alle hart- en vaatziekten, inclusief beroertes. En volg de begeleiding van je arts, inclusief veranderingen in levensstijl en het nemen van medicatie om de bloeddruk of het cholesterol te verlagen indien nodig."
Credits: PA; Auteur: PA;
Het onder controle houden van stressniveaus kan ook tijdens dit levenshoofdstuk steeds belangrijker worden - vooral als je lange uren werkt, met zorgtaken en financiële druk moet jongleren. Dr. Rai voegt hieraan toe: "Actief blijven en stress verminderen zijn belangrijk gedurende het hele leven, maar tijdens deze decennia zijn ze nog belangrijker als je een drukke levensstijl hebt." Zorg dus dat zelfzorg en tijd om af te schakelen en op te laden op je prioriteitenlijstje staan.
In de 60 en daarna
Een van de belangrijkste dingen als we de 60, 70 en 80 ingaan, is ervoor zorgen dat we goed omgaan met eventuele andere gezondheidsproblemen.
"Een andere belangrijke risicofactor voor een beroerte is atriumfibrillatie (AF). Dit is een snelle, onregelmatige hartslag die meestal na het 60e levensjaar wordt vastgesteld, maar iedereen op elke leeftijd kan treffen," zegt Dr. Rai. "AF ontstaat door een verouderend cardiovasculair systeem en de risicofactoren die gepaard gaan met een slechte cardiovasculaire gezondheid. De hartkamers pompen niet efficiënt en er bestaat een risico op de vorming van bloedklonters. Als deze stolsels in de algemene circulatie terechtkomen, bestaat het risico op een beroerte.
"AF verhoogt het risico op een beroerte met ongeveer vijf keer, daarom is het belangrijk dat je medische hulp inroept als je symptomen hebt, zoals hartkloppingen, duizeligheid of pijn op de borst. Veel mensen hebben echter geen symptomen en het kan alleen worden opgemerkt bij routineonderzoek. De behandeling bestaat uit medicatie om het risico op stolsels te verminderen en medicatie om de hartslag onder controle te houden."