Het komt veel voor in minder ontwikkelde landen, maar ook in geïndustrialiseerde landen.

Omdat de symptomen nauwelijks merkbaar kunnen zijn, noemen we het een "verborgen tekort". Om dezelfde reden begint een adequate behandeling vaak in een gevorderd stadium van de ziekte.

Sommige voedingsstoffen worden als essentieel beschouwd - wat betekent dat het lichaam niet in staat is ze zelf aan te maken. IJzer is daar één van en moet via de voeding worden verkregen.

Het is essentieel voor de productie van hemoglobine - een rood pigment dat deel uitmaakt van erytrocyten (rode bloedcellen) en dat als functie heeft om zuurstof in de longen op te vangen en naar alle cellen te transporteren.

Als de ijzerreserves uitgeput raken, komt de productie van erytrocyten en hemoglobine in het gedrang: dan treedt er bloedarmoede door ijzertekort op.


Er zijn veel oorzaken voor ijzertekort:

  • In bepaalde levensfasen neemt de behoefte aan ijzer toe: periodes van versnelde groei zoals de adolescentie, zwangerschap en borstvoeding.
  • "Radicale" diëten leiden vaak tot ijzertekort, net als veranderingen in de voedingsbalans (bijvoorbeeld bij ouderen die niet meer zelfstandig een evenwichtige maaltijd kunnen bereiden). Een vegetarisch dieet leidt niet noodzakelijk tot een tekort aan ijzer, maar het is noodzakelijk om de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen om dit te vermijden.
  • Bepaalde maagaandoeningen en de rest van het spijsverteringskanaal beïnvloeden de absorptie, vooral van ijzer. Hieronder vallen ook sommige infecties en parasieten. Er kan een schijnbaar voldoende inname zijn, maar het lichaam kan het ijzer niet gebruiken omdat het niet van het darmkanaal in het bloed terechtkomt.
  • Bloedingen, acuut of chronisch, leiden noodzakelijkerwijs tot ijzertekort. Voorbeelden zijn overdreven menstruatieverliezen, peri- en postnatale bloedingen, maagzweren en darmverwondingen.


    • Aanvankelijk zijn de verschijnselen aspecifiek, zoals uitputting, gebrek aan concentratie, vermoeidheid bij kleine inspanningen of vatbaarheid voor infecties. Later treden bleekheid, broosheid van haar en nagels, angulaire cheilitis, droogheid van huid en slijmvliezen op.

    Deze tekenen en symptomen kunnen helpen bij de diagnose, maar het is noodzakelijk om het bestaan van bloedarmoede door ijzertekort te bevestigen (met uitsluiting van andere oorzaken van bloedarmoede) door middel van bloedspecifiek onderzoek: concentratie van hemoglobine en ferritine (eiwit met de functie om ijzer op te slaan).

    De behandeling hangt af van de ernst van het ijzertekort: dieet en aanvulling met multivitaminen en orale toediening van ijzer (driewaardig of liposomaal-sucrosomale ijzercomplexen) of zelfs intraveneus ijzer.

    Omdat voedsel de enige bron van ijzer is, is een uitgebalanceerd dieet de beste manier om ijzertekort te voorkomen. Het is van cruciaal belang om te zorgen voor voldoende ijzerinname via ijzerrijke voedingsmiddelen en om voedingsmiddelen of medicijnen te vermijden die de absorptie van ijzer in gevaar brengen.

    Voedingsmiddelen rijk aan ijzer

    Moedermelk, vlees, orgaanvlees, gerookte vis, garnalen, eieren, soja, bonen, zoete aardappelen, noten, enz.

    Voedingsmiddelen die de ijzeropname bevorderen

    Vers fruit, groenten rijk aan vitamine C.

    Factoren die de ijzeropname in gevaar kunnen brengen

    Voeding: Zuivelproducten geconsumeerd tijdens de hoofdmaaltijden, evenals koffie, grote hoeveelheden zwarte of groene thee en rode wijn

    Medicijnen: Antacida, anti-slipidemica en anti-bloedplaatjesmiddelen

    door Dr. Ana Montalvão
    Hematoloog bij HPA - Alvor & Gambelas


    Neem voor meer informatie contact op met Grupo HPA Saude op (+351) 282 420 400.