Spadające gwiazdy były tajemniczym zjawiskiem przez większość historii ludzkości i zbudowały dla siebie mit. Mówi się, że jeśli wypowiesz życzenie jednej z nich, to się ono spełni. Oczywiście w dzisiejszych czasach wiemy, że spadające gwiazdy to tylko meteory - asteroidy, które wpadły w atmosferę i zaczęły płonąć w wyniku tarcia. Niemniej jednak deszcz meteorów pozostaje olśniewającym zjawiskiem, które przyciąga wielu ludzi do oglądania go za każdym razem, gdy ma miejsce.

Astronomowie z całego świata, zazwyczaj amatorzy, gromadzą się w miejscach z czystym niebem, aby je dostrzec. Deszcz meteorów rozpoczyna się 26 lipca i kończy 17 sierpnia, choć ich najczęstsze spadki przypadają na 11 i 12 sierpnia.

Perseidy nie są jednak jedynym deszczem meteorów widocznym z Ziemi. Spadnie pięć mniejszych deszczów, słabszych i mniej licznych niż ten duży. Spadają one mniej więcej między 1 a 3 nad ranem i lecą w kierunku oddalonym od pojedynczej współrzędnej na nocnym niebie, z której pochodzą. Jeśli meteor nie porusza się w widoczny sposób, można bezpiecznie założyć, że albo nie jest meteorem, albo zmierza prosto w twoją stronę.

Jako pierwszy pojawi się deszcz Koziorożców, którego szczyt przewidywany jest na 26 lipca. Deszcz meteorów trwa zazwyczaj 10-20 dni przed i po maksimum. Tylko kilka Koziorożców pojawia się co godzinę, ale zazwyczaj są one dość jasne. Delta Akwarydy, których szczyt przypada na 29 dzień miesiąca, składają się z dwóch radiantów, czyli punktów na niebie, z których wylatują wszystkie meteory.

Piscis Austrinids osiąga maksymalny poziom kosmicznych opadów dwa dni po Delta Aquarids, jednak wrażenia wizualne są znacznie lepsze na półkuli południowej. Alpha Capricornids, w międzyczasie, składają się z powolnych, jasnożółtych meteorów ognistych z długimi śladami. Niestety, prawie pełny Księżyc będzie świecił 2 sierpnia, w szczycie tego deszczu, czyniąc wiele meteorów niewidocznymi.

Jest jeszcze jeden mniejszy deszcz meteorów przed Perseidami, Iota Aquarids. On również pochodzi z 2 różnych radiantów, ale 6 sierpnia w dobrych warunkach widocznych jest tylko 6 jego potomków na godzinę. Spadające gwiazdy można jednak obserwować tylko do około 22:30, kiedy Księżyc wschodzi i rozjaśnia niebo.

Wreszcie nadejdą Perseidy, najważniejszy punkt letniego kalendarza obserwacji gwiazd. Oczekuje się, że w tym roku będą to bardzo dobre obserwacje, ponieważ prawie nie ma Księżyca, który zakłócałby czyste nocne niebo, a meteory będą oddziaływać z Ziemią w godzinach porannych 13 sierpnia. Możemy spodziewać się średnio 50-100 szybkich i jasnych asteroid na godzinę. Zaczną one spadać około 17 lipca i potrwają do około 24 sierpnia.

Chociaż z technicznego punktu widzenia najlepiej byłoby zobaczyć deszcz meteorów w jego szczytowym momencie, w rzeczywistości mogą wystąpić różne czynniki, które mogą to uniemożliwić, nawet Księżyc, który jest po prostu zbyt jasny. Deszcze meteorów nie trwają jednak tylko jeden dzień. Zwykle trwają kilka tygodni, podczas których ich intensywność się zmienia. Deszcze meteorów nie mają wyraźnego początku i końca, są stopniowe i nieokreślone.

Główną przeszkodą w obserwowaniu gwiazd, w tym w oglądaniu deszczów meteorów, jest zanieczyszczenie powietrza. Oczywiście, nie może być pochmurno, ponieważ blokowałoby to nasz widok, ale nie może też być jasno, w przeciwnym razie światło rozcieńczy światło spadających gwiazd. Większość miast na naszej planecie nie oferuje warunków do prawidłowego obserwowania gwiazd właśnie z powodu zanieczyszczenia światłem. Zamiast tego, aby uzyskać najlepsze szanse, lepiej jest udać się na pole lub wspiąć się na wzgórze daleko poza jakąkolwiek znaczącą osadą, aby można było obserwować gwiazdy.

W przypadku Portugalii najlepszymi miejscami do obserwacji gwiazd są środkowe Alentejo i zachodnie Azory, dwa niezwykle wiejskie obszary. Pomimo tego, że Portugalia jest domem dla zaledwie 11 milionów ludzi, jest jednym z najgęściej oświetlonych krajów w Europie Zachodniej. Nigdzie nie jest tak gęsto jak w krajach Beneluksu czy we Włoszech, ale gęściej niż we Francji i Hiszpanii. Jedyne miejsca na kontynencie, które osiągnęły jasność 22 magnitudo/sekundę łuku^2, co jest miarą całkowitego braku sztucznego oświetlenia: połowa Islandii, najbardziej wysunięte na północ szkockie wyżyny, najbardziej wewnętrzne obszary Skandynawii i wiele obszarów w Rosji.

Pomimo istnienia bardziej nieskazitelnego nieba, jakość nocnego nieba w Portugalii będzie wystarczająca, jeśli celem jest po prostu obserwowanie deszczu meteorów. Absolutnie nie będą one widoczne z granic miasta, ale znajdź ładne miejsce na wsi, a przy wystarczającej cierpliwości na pewno znajdziesz spadającą gwiazdę. Pamiętaj, aby wypowiedzieć swoje życzenie!

Author

Star in the 2015 music video for the hit single “Headlights” by German musician, DJ and record producer Robin Schulz featuring American singer-songwriter Ilsey. Also a journalist.

Jay Bodsworth