De viering van Pride month begon in New York na een episode van politiegeweld in 1969. Op 28 juni drongen politieagenten brutaal een homobar binnen en begonnen alle aanwezigen te mishandelen. De situatie leidde tot demonstraties, in een tijd waarin het verboden was voor een homopaar om zij aan zij te dansen in een nachtclub. De Stonewall-rellen brachten verschillende bewegingen over de hele wereld op gang en Portugal vormde daarop geen uitzondering.

Portugal wordt momenteel beschouwd als een van de veiligste landen voor de LGBTQ+-gemeenschap om te wonen en rond te lopen, naast andere activiteiten. ILGA Europe stelt echter dat Portugal betere wetgeving zou moeten hebben om de gemeenschap te beschermen.

Portugal heeft er eeuwen over gedaan om een gastvrij land te worden voor de LGBTQ+ gemeenschap. Door de geschiedenis heen is er altijd een sterk vooroordeel geweest tegen homoseksuelen, vooral bij koppels van twee mannen, die vaker werden aangesproken en veroordeeld.

Ontdekkingen

Over de Ontdekkingen wordt vaak gesproken over reizen en ontdekkingen, de rijkdom die de Portugese zeevaarders brachten en hoe zeewegen werden ontdekt over zeeën die nog nooit waren bevaren. De geschiedenis heeft de neiging om negatieve onderdelen zoals slavernij en, in dit geval, homofobie te elimineren. Voor zeereizen voeren alleen mannen in de karvelen, aangezien homoseksualiteit altijd heeft bestaan, was er de mogelijkheid dat homoseksuele mannen op reis gingen op de boten en, uiteindelijk, een relatie kregen met andere zeelieden. Bij ontdekking zou een straf worden opgelegd. Ofwel werden de zeelieden achtergelaten in de dichtstbijzijnde haven, ofwel werden ze ter dood veroordeeld in de karveel.

Heilige Inquisitie

De periode van de Heilige Inquisitie was waarschijnlijk de donkerste in Portugal. De katholieke kerk had praktisch alle rechterlijke macht in handen en veroordeelde burgers die misdaden begingen die in de ogen van God onaanvaardbaar waren. In dit geval waren het vooral homoseksuele mannen die de doodstraf kregen, omdat sodomie als ketterij werd beschouwd. In het geval van homoseksuele vrouwen werd het misdrijf niet zo ernstig geacht, het werd in de 17e eeuw zelfs uit het strafrecht gehaald. De mannen die beschuldigd werden van sodomie waren meestal jonge jongens die in extreme armoede leefden en hun toevlucht namen tot prostitutie voor geld. Er waren echter ook gevallen bekend van jonge mensen die, wetend dat zij homoseksueel waren, hun seksleven met andere mannen begonnen voordat zij gedwongen werden met een vrouw te trouwen. De inquisitie in Portugal ontving 4.000 klachten over sodomie, arresteerde 500 mensen en 30 werden veroordeeld tot de dood op de brandstapel, afgezien van al diegenen die op een vernederende manier op het openbare plein werden geparadeerd terwijl ze werden gemarteld.

XIX eeuw

In de 19e eeuw kwam er een kleine verandering. Homoseksualiteit werd in 1852 niet langer als een misdaad gezien. Egas Moniz, arts en neurochirurg, definieerde homoseksualiteit echter in een van zijn gepubliceerde werken als een geestesziekte en deze werd tot in de jaren tachtig als zodanig erkend. In 1886 werd homoseksualiteit opnieuw gecriminaliseerd.

Estado Novo

Het Estado Novo, geregeerd door António Salazar, was gebaseerd op de drie-eenheid "God, Vaderland, Familie", dus christelijke waarden waren de pijlers van de regering. Als zodanig had seksualiteit slechts één doel: voortplanting. In die zin was het bestaan van heteroseksuele paren alleen legaal, zodat het menselijk ras kon voortbestaan. Tijdens de Estado Novo controleerde de regering alle journalistieke en culturele inhoud voordat deze werd gepubliceerd, en censureerde alles wat een aanval vormde op de waarden van de grondwet van 1933. Zo werd elk cultureel product dat melding maakte van homoseksualiteit gecensureerd en verhinderd te worden gepubliceerd. Desondanks werden homoseksuelen buitensporig vervolgd. De politie organiseerde ontmoetingen met vermeende homoseksuelen, waarbij ze zich voordeden als deel van de gemeenschap, om een reden te vinden om de man met wie ze praatten te arresteren. Hetzelfde gebeurde in openbare badhuizen, waar de politie het gedrag van mannen in de gaten hield, om te begrijpen of zij ontsnapten aan de wetten van de natuur.

Na 25 april 1974

Met het fascisme uit de macht in Portugal, werd verwacht dat er een verbetering zou komen en dat er meer toegang zou komen tot allerlei vrijheden, waaronder seksuele vrijheid. Hoewel generaal Galvão de Melo had verklaard dat de revolutie niet voor homoseksuelen was gemaakt, werd homoseksualiteit in 1982 gedecriminaliseerd. In die tijd dook in Portugal het HIV-virus op, dat in die tijd bekend stond als een ziekte die alleen homoseksuelen aanviel, wat een aantal uitingen van homofobie rechtvaardigde. In deze context kwamen verschillende culturele figuren uit de kast als homoseksuelen om diegenen te steunen die geen hulp konden krijgen. In de jaren negentig ontstonden verenigingen ter ondersteuning van de LGBTQ+-gemeenschap, zoals ILGA Portugal en evenementen zoals de Gay Pride Parade. In 1999 werd de mogelijkheid voor homo- of biseksuele mannen om zich bij het leger aan te sluiten goedgekeurd, waarbij de mogelijkheid voor transseksuelen om zich bij de strijdkrachten aan te sluiten werd uitgesloten. Deze maatregel geldt vandaag de dag nog steeds.

Heden

Tegenwoordig wordt het onderwerp seksuele geaardheid openlijker en meer in het openbaar besproken. Er is een LGBTQ+-vertegenwoordiging in de cultuur, ook al wordt die soms als stereotiep beschouwd. Er heeft zich echter een evolutie voorgedaan wat de aanvaarding van het thema betreft. In 2009 werd het thema seksuele geaardheid opgenomen in het programma voor seksuele voorlichting op scholen, en het jaar daarop werd het homohuwelijk gelegaliseerd. Na verschillende pogingen werd in 2015 adoptie door homoseksuele paren goedgekeurd, hoewel er in sommige gevallen op wordt gewezen dat tijdens het adoptieproces voorrang wordt gegeven aan heteroseksuele paren.

Er is nog een lange weg te gaan. Homofobie is nog steeds een realiteit, maar niets vergeleken met wat er in vroegere tijden bestond. De komende dagen zullen er in verschillende steden van het land LGBT-marsen worden gehouden, zodat iedereen steun kan geven aan en kan strijden voor een zaak die verband houdt met de mensenrechten.

Author

Deeply in love with music and with a guilty pleasure in criminal cases, Bruno G. Santos decided to study Journalism and Communication, hoping to combine both passions into writing. The journalist is also a passionate traveller who likes to write about other cultures and discover the various hidden gems from Portugal and the world. Press card: 8463. 

Bruno G. Santos