Wat is Alzheimer?

"De ziekte van Alzheimer is een progressieve neurodegeneratieve aandoening die vooral het geheugen, het denken en het gedrag aantast," legt Dr. Ahmad Khundakar, universitair hoofddocent biomedische wetenschappen aan de Teesside University, uit. "Het is de meest voorkomende oorzaak van dementie, waaraan één op de 14 mensen ouder dan 65 jaar en één op de zes mensen ouder dan 80 jaar lijdt."

Khundakars onderzoek richt zich voornamelijk op het onderzoeken van de moleculaire en pathologische mechanismen die ten grondslag liggen aan neurodegeneratieve ziekten, zoals de ziekte van Alzheimer.

"Pathologisch gezien wordt de ziekte van Alzheimer gekenmerkt door de opeenhoping van abnormale eiwitafzettingen in de hersenen, bekend als amyloïde plaques en tau tangles, die leiden tot de dood van hersencellen," voegt Khundakar toe. "Naarmate deze eiwitten zich in verschillende hersengebieden verspreiden, belemmeren ze het functioneren, wat zich uit in de cognitieve en gedragssymptomen die kenmerkend zijn voor dementie."

Een veel voorkomende misvatting is dat Alzheimer en dementie hetzelfde zijn.
"In werkelijkheid is dementie een overkoepelende term voor een reeks aandoeningen die de cognitieve functie aantasten," verduidelijkt Khundakar. "De ziekte van Alzheimer is slechts één van deze aandoeningen."


Wat zijn de symptomen?

"Vroege symptomen zijn vaak milde cognitieve stoornissen, zoals moeite met het herinneren van recente gesprekken of gebeurtenissen," zegt Khundakar.

Naarmate de ziekte echter voortschrijdt, krijgen mensen met de ziekte meer moeite met alledaagse taken.

"Taken als het beheren van financiën, koken en zelfzorg worden steeds moeilijker," legt Khundakar uit. "De ziekte heeft ook invloed op persoonlijke relaties, omdat mensen depressie, agitatie of grote persoonlijkheidsveranderingen kunnen ervaren."

In latere stadia worden psychologische symptomen zoals verwardheid meer uitgesproken, voegt de docent eraan toe.


Wie loopt het meeste risico?

Leeftijd wordt algemeen beschouwd als de belangrijkste risicofactor.

"De meeste gevallen komen voor bij mensen van 65 jaar en ouder, en het risico verdubbelt bijna elke vijf jaar na de leeftijd van 65," zegt Khundakar.

Je genetica en familiegeschiedenis kunnen ook een belangrijke rol spelen.

"Genetica kan een rol spelen, vooral als er een familiegeschiedenis van de ziekte van Alzheimer is of als de ziekte zich op jonge leeftijd ontwikkelt," legt Khundakar uit. "Cardiovasculaire gezondheid is een andere belangrijke factor, waarbij aandoeningen zoals diabetes, hypertensie en een hoog cholesterolgehalte het risico verhogen."


Hoe wordt de diagnose gesteld?

De ziekte van Alzheimer wordt gediagnosticeerd door een combinatie van klinische beoordelingen, medische geschiedenis en cognitieve tests.

"Neurobeeldvormende technieken zoals MRI- en PET-scans kunnen veranderingen in de hersenen aantonen die typisch zijn voor de ziekte van Alzheimer, zoals krimp in specifieke gebieden zoals de hippocampus, die cruciaal is voor het geheugen," merkt de docent op.

Meer recentelijk hebben bloedtests en analyses van het hersenvocht aangetoond dat het veelbelovend is om de ziekte vroegtijdig op te sporen door biomarkers te identificeren die in verband worden gebracht met de ziekte van Alzheimer, voegt hij eraan toe.


Welke behandelingen zijn er beschikbaar?

De meeste beschikbare behandelingen richten zich op symptoombestrijding.

"Medicijnen zoals acetylcholinesteraseremmers en memantine kunnen cognitieve symptomen helpen verlichten", zegt Khundakar. "Recente ontwikkelingen zijn onder andere de ontwikkeling van ziektemodificerende medicijnen die zich richten op de onderliggende pathologie van de ziekte van Alzheimer, met name de amyloïde plaques en tau klitten in de hersenen."