Waarschijnlijk niet. Het normale patroon van de Russische president is om bij grote tegenslag te escaleren, dus hij gedraagt zich niet vreemd. Maar hij is duidelijk verkeerd geïnformeerd door zijn eigen generaals, of luistert gewoon niet naar hen.

Het idee dat 300.000 reservisten (jaren geleden beperkt militair getraind) en technische specialisten van diverse pluimage (geen enkele militaire ervaring) in een paar weken, of zelfs een paar maanden, kunnen worden omgevormd tot een nuttige strijdmacht, is bizar. Het laat zien hoe onwetend Poetin is over militaire zaken.

Het Russische leger heeft niet de uitrusting om al deze mensen te bewapenen, en zelfs niet genoeg trainers die nog niet aan het front zijn om er echte soldaten van te maken. Wanneer deze meestal onwillige dienstplichtigen stukje bij beetje worden toegevoegd aan een reeds gedemoraliseerd leger, zullen zij de chaos nog verergeren.

Dan zijn er de "referenda". Poetin had de plannen voor referenda over toetreding tot Rusland in de vier provincies die hij gedeeltelijk controleert uitgesteld, maar heeft ze na de grote Oekraïense opmars medio september plotseling weer op de agenda gezet. In de door Rusland bezette delen van de provincies Luhansk, Donetsk, Zaporizhzhiya en Kherson zijn de stemmingen afgelopen vrijdag begonnen.

Gewapende Russische soldaten gingen van deur tot deur met stembussen en vroegen of mensen zich bij Rusland wilden aansluiten. De soldaten schreven de antwoorden op (één voor het hele gezin) en stopten ze vervolgens in de doos.

De oplossing was al gevonden; de vraag is waarom ze überhaupt de moeite hebben genomen voor deze schertsvertoning. Het is duidelijk dat Poetin de Russen moest afleiden van de recente militaire ramp, maar hij kan ook een andere reden hebben gehad om haast te maken met de stemming en al het land te annexeren dat zijn troepen nu in handen hebben.

Als de veroverde gebieden 'Russisch grondgebied' worden, kan hij beweren dat elke verdere poging van Oekraïne om ze te heroveren een aanval is op Rusland zelf. De Oekraïners zouden deze juridische schijnvertoning uiteraard negeren - maar het zou hem (volgens de Russische regels) in staat stellen het gebruik van kernwapens in gang te zetten.

Poetin weet dat het Westen weet hoe de Russische regels inzake kernwapens werken, dus hij hoopt misschien dat dit zijn dreigementen over een kernoorlog aannemelijker zal maken. Waarschijnlijk niet, maar wat krijg je als je bluft tegen een man die niet bluft?

Misschien maakt hij nu gewoon gebruik van die reputatie en bluft hij deze keer echt, maar het heeft geen zin hem in dat konijnenhol te volgen. Laten we overwegen wat we zeker weten.

Rusland verliest momenteel de oorlog in Oekraïne, zij het langzaam, en er is weinig kans dat zijn leger dat kan keren. 300.000 extra slecht getrainde, rancuneuze dienstplichtigen zullen niet veel verschil maken als het vat waarin ze moeten worden gegoten, het Russische leger, al kapot is.

Poetins positie en misschien zijn leven is in gevaar als er nog een grote Oekraïense overwinning komt. Hij beseft dit misschien nog niet, maar hij zal uiteindelijk begrijpen dat zijn voortbestaan afhangt van een onderhandelde vrede die hem en Rusland niet volkomen vernedert - bijvoorbeeld een staakt-het-vuren dat beide partijen terugbrengt naar de staakt-het-vurenlijnen van voor 2014.

Zijn probleem zal zijn dat de Oekraïners momenteel vol vertrouwen zijn en niet geneigd zijn hem dat te geven. Zij willen al hun gestolen grondgebied terug, en de enige hefboom die hen (en hun westerse medestanders) op andere gedachten kan brengen, is een nucleaire aanval op Oekraïne.

Gewoon een heel klein (sub-kiloton bereik) 'tactisch' kernwapen, op dunbevolkt land of voor de Oekraïense kust. Meer kan het niet zijn, want de generaals in de Russische commandostructuur zouden geen orders accepteren voor een grotere aanval die een volledige kernoorlog zou kunnen ontketenen. Ze mogen dan corrupt zijn, maar de meesten houden van hun familie.

Ze zouden echter wel voor één atoombom kunnen gaan, vooral als Poetin hen ervan kan overtuigen dat het een redelijk veilige diplomatieke zet is om de Oekraïners of zelfs de NAVO naar de onderhandelingstafel te dwingen. Dus wat moeten die laatste partijen doen als dit gebeurt?

Het belangrijkste feit om in gedachten te houden is dat diezelfde Russische generaals waarschijnlijk niet verder zouden escaleren als de NAVO geen nucleair antwoord zou geven op die ene Russische kernbom. Ze zouden gewoon wachten op de terreur en afschuw die door Rusland en elk ander land gaan om Poetin neer te halen.

Kan ik garanderen dat dat zou gebeuren? Natuurlijk niet, maar het zou waarschijnlijk wel zo gaan. En wat zou er verloren gaan door te wachten tot het gebeurt?

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer