1. Een overzicht

De fiscale stimulansen in de wet op de inflatievermindering van de regering-Biden hebben geleid tot een stijging van de beoogde verkoop van volledig elektrische auto's tot 52% in het jaar 2030. Dit heeft de spotprijs van lithium (Li) metaal, een essentieel onderdeel van batterijen, opgedreven tot 78.000 USD per metrische ton (MT), wat neerkomt op een dertienvoudige stijging sinds 2019. De binnenlandse productie in de VS is beperkt gebleven tot een pekel(brijn)operatie in Nevada (waarin China een minderheidsaandeel had), waar naast carbonaat ook chloride- en hydroxideverbindingen werden gewonnen. Pekeloperaties in Chili en Argentinië zijn nu goed voor bijna de gehele invoer van Li in de VS.

In China hebben soortgelijke financiële stimulansen geleid tot een recordhoogte van 500k yuan/ton, die werd beïnvloed door opeenvolgende hittegolven die de opschorting van de productie van meervoudig Li in Sichuan veroorzaakten. Andere provincies werden minder getroffen en konden doorgaan met de winning van mineralen en zeldzame aardelementen (REE) voor zowel binnenlands gebruik als de export naar landen als Rusland en India, waar Apple heeft besloten de fabriekscapaciteit voor de productie van zijn meest recente innovaties aanzienlijk te verhogen.

Australië heeft nu een jaarlijkse Li erts productie van 55.000 MT en reserves van bijna zes miljoen MT. De rest van de wereld (zonder de VS) produceert slechts 45.000 ton, maar de reserves worden geschat op zestien miljoen ton. De voortdurende wereldwijde exploratie levert een optimistische geologische schatting op van ongeveer negentig miljoen ton van alle soorten Li-erts die uiteindelijk kunnen worden geëxploiteerd.

Recycling: De eerste fabriek in de VS werd in 2015 geopend in Lancaster OH. Ongeveer 25 bedrijven in Noord-Amerika of Europa houden zich nu bezig met de recycling van de Li inhoud van batterijen, zodat het tekort tussen productie en vraag kan worden verkleind.

Naast de focus op het gebruik van batterijen heeft het conflict in de Oekraïne en andere oorlogsgebieden geleid tot een toenemende vraag naar lichtgewicht metalen zoals Li en wolfraam voor de vervaardiging van wapens, drones, draagbare wapens en elektronische apparatuur. Het bijbehorende farmaceutische gebruik van Li voor de behandeling van psychiatrische aandoeningen heeft een hoge vlucht genomen.


2. Portugal

Op 25 september kondigde Brussel aan dat de EU voortaan de hoogste prioriteit zou geven aan de winning en ontwikkeling van zijn delfstoffen- en REE-voorraden. Dit heeft onvermijdelijk de aandacht gevestigd op Portugal, dat de enige bekende afzettingen van werkbare Li-ertsen in Europa heeft en een grote overvloed aan andere mineralen in een twee millennia oude mijnbouwgeschiedenis.

De productie van niet-koolstofhoudende Li-ertsen, die voornamelijk in de keramische industrie worden gebruikt, bedroeg 348 MT in 2020 en 900 MT in 2021, toen de reserves op 60.000 MT werden geraamd. Dit jaar zijn er veel en langdurige bosbranden geweest in gebieden die bekend staan om de winning van mineralen en om hun uitzonderlijke natuurschoon. Dit is een gemengde zegen gebleken voor de exploitanten, die kunnen zeggen dat hun activiteiten met het beloofde milieuherstel minimale gevolgen zullen hebben voor landbouw en toerisme, maar tegelijkertijd toegeven dat de aanhoudende dreiging van brand en droogte (Li heeft een lage volatiliteit) de productie kan vertragen.

Het georganiseerde verzet van de plaatselijke bevolking en gemeenten werd tijdens de pandemie gehinderd, maar gaat door en er is veel protest aangetekend bij milieubewakingsinstanties, ministeries en voor de rechter. Er is een besef dat grootschalige dagbouw onvermijdelijk is vanwege de eisen van Brussel en de noodzaak om de ten tijde van de Trojka opgelopen staatsschuld verder te verminderen, maar er is hoop dat er in het kader van de herziene wetgeving van 2021 betere voorwaarden voor compensatie en winstdeelname kunnen worden bedongen.

Op 28 oktober 2021 ondertekende de vertrekkende "geringonça"-regering veertien mijnbouwconcessies met buitenlandse entiteiten of hun Portugese agenten. Zes maanden later kregen zij alle de PIN-status (project van nationaal belang), wat een "snelle route" opleverde om het overleg met ministeries en toezichthoudende instanties af te ronden. Verschillende mijnbouwers hebben laten doorschemeren dat hun bulldozers in de komende zes maanden zullen beginnen met de ontruiming van het terrein.

Hier is een korte lijst van de bekende hoofdrolspelers:

  1. Savannah Resources PLC . Winning van lithiumcarbonaat in Covas do Barroso en zes andere nabijgelegen locaties. Verwachte inkomsten van 1,3 miljard euro over vijftien jaar. In eigendom van en gefinancierd door Oman.

  2. Mineralia. Wolfraam in de gereactiveerde Borralha-mijnen in Montalegre.

  3. Iberian Resources. Wolfraam bij Santo Adrião in Armamar.

  4. EDM - Empresa de Desenvolvimento Mineiro, een overheidsbedrijf met verscheidene particuliere belangen (b.v. Redcorp in Lagoa Salgada; Almina in Aljustrel en Somincor in Neves-Corvo) in de exploitatie van koper, lood en zink in de Iberische Pyrietengordel die zich uitstrekt tot Zuid-Spanje.

  5. Fortescue Australian Group met een vergevorderd belang in de Circo-concessie voor de ontginning van "lithium, goud, zilver, lood, zink, tin, wolfraam en andere ijzerhoudende mineralen" in de gemeenten Macedo de Cavaleiros, Mirandela en Vinhais.

  6. PANN (Consultores de Geociencias Lda.) Lithium in Argamela, Covilhã.

  7. Goldplay: een ander Australisch bedrijf met Portugese dochteronderneming EVX Lda. Goud, zilver, lood en zink in de regio Borba.

  8. GALP en het Zweedse Northvolt AB stellen voor een enorme raffinaderij voor Li en andere metalen te bouwen in het industriepark van Setubal.