Premier Binyamin "Bibi" Netanyahu heeft Israël in vier jaar tijd vijf verkiezingen laten meemaken om tot een coalitieregering te komen die hem niet in de steek laat. Hij staat terecht voor omkoping, fraude en vertrouwensbreuk, en het bewijs tegen hem is sterk. De beschuldiging van omkoping alleen al kan hem tien jaar gevangenis opleveren.

Maar nu is hij gered van dat alles omdat zijn nieuwe regering deze week wordt beëdigd. Ministers in functie gaan niet naar de gevangenis, en zijn nieuwe coalitie zal waarschijnlijk lang genoeg standhouden om de wetten te veranderen en hem permanente immuniteit te verlenen.


In feite is elk van de vijf verkiezingen een referendum geweest over Bibi's geschiktheid om te regeren - en bij elke verkiezing bleek dat de Israëlische kiezers met bijna wiskundige precisie gelijk verdeeld waren over die vraag.

De achtbaanrit begon in 2019, toen Netanyahu al tien jaar aan de macht was. Zijn bestaande coalitie viel uit elkaar toen de beschuldigingen van corruptie openbaar werden gemaakt, maar er moesten toch verkiezingen komen. Dat zou een grote herschikking van de partijen en veel nieuwe coalitiemogelijkheden betekenen, dus ging hij mee.

Zijn Likud-partij kwam als grootste partij uit die verkiezingen, maar de nieuwe coalitie die hij creëerde viel ook uit elkaar. Probeer het nog eens.

Hetzelfde resultaat voor de tweede verkiezingen van 2019: Bibi slaagde erin een coalitie te vormen die het hele politieke spectrum bestreek, maar die viel binnen het jaar uiteen.

Het werd duidelijk dat Bibi zelf het probleem was. Een groeiende meerderheid van de Israëlische kiezers is rechts, maar veel van hen vertrouwen hem persoonlijk niet. Probeer het nog eens.

Derde verkiezingen, december 2020 (en Netanyahu's proces was inmiddels daadwerkelijk aan de gang, zij het in een slakkentempo). Likud was weer de grootste partij, maar een zeer ongelijksoortige groep partijen, alleen verenigd door hun afkeer van Bibi, vormde een coalitie zonder hem en werd bevestigd bij de vierde verkiezingen in maart 2021.

Probeer bij te blijven. Er komt een test.

Netanyahu hield zich buiten zijn ambt bezig met het tot stand brengen van een electorale fusie tussen drie kleine extreem-rechtse partijen die elk afzonderlijk weinig kans maakten op zetels in de Knesset. (Een Israëlische partij moet 3,25% van de nationale stemmen winnen om überhaupt in het parlement te komen). Samen zouden ze echter een paar zetels kunnen winnen.

Zestien maanden gingen voorbij en de anti-Bibi-coalitie viel voorspelbaar uiteen, omdat ze verder bijna niets gemeen hadden. Een vijfde verkiezing werd uitgeschreven, en toen die twee maanden geleden werd gehouden, won Netanyahu's nieuwe creatie, de Religieuze Zionistische Partij, veertien zetels.

Daardoor kon Netanyahu voor het eerst een coalitieregering samenstellen die stabiel is omdat er alleen rechtse partijen in zitten. Het kostte vijf verkiezingen en veel van ieders tijd, maar hij is een meesterlijke politicus.

De nieuwe Religieuze Zionistische Partij (RZP) is zo extreem dat de meeste buitenlanders en veel Israëli's geschokt zijn. Demissionair premier Yair Lapid omschrijft het als "volslagen idioot", en voormalig Bill Clinton-adviseur Daniel Seidemann, een Israëliër, spreekt van "Israëls onverbiddelijke afdaling naar totalitarisme en racisme".

Dat is misschien een beetje overdreven, maar de leiders van de RZP zijn zeker buiten zinnen.

Vice-leider Itamar Ben-Gvir is een gewapende straatagitator die 50 keer is aangeklaagd wegens racistische opruiing. Hij was een fan van de extreem-rechtse Joodse terrorist Rabbi Meir Kahane, en werd als tiener beroemd door het stelen van de motorkapversiering van de auto van premier Yitzhak Rabin. Hij vertelde de verslaggevers: "We zullen hem ook te pakken krijgen." (Rabin werd drie weken later vermoord door een Joodse extremist.)

Ben-Gvir's collega, RZP-voorzitter Bezalel Smotrich, vindt dat Israël de bezette Palestijnse gebieden moet annexeren, en roept op om Palestijnen die stenen gooien door de politie dood te laten schieten. Vorig jaar zei hij tegen een Arabisch lid van de Knesset: "Het is een fout dat Ben-Gurion het werk niet heeft afgemaakt en jullie er in 1948 heeft uitgegooid."

Beide mannen zijn kolonisten die op de Westelijke Jordaanoever wonen, en zij willen kabinetsfuncties die hen macht geven over wat daar gebeurt - zoals het legaliseren van joodse nederzettingen die zelfs volgens de Israëlische wet illegaal zijn.

Bibi zal dat allemaal slikken en meer, omdat hij daarmee wetten kan aannemen die de Knesset de macht geven om rechterlijke beslissingen terzijde te schuiven. (Rechters: "Schuldig." Knesset: "Nee, dat is hij niet.")

De Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever zijn al in een slow-motion opstand: dit jaar zijn er 150 gedood door het Israëlische leger en joodse kolonisten (en 31 Israëlische doden). Het antwoord van de nieuwe regering zal veel te groot en brutaal zijn, en de Westelijke Jordaanoever is al overspoeld met wapens. Het stevent af op een oorlog of op zijn minst een bloedbad.

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer