Hij hoefde het niet te doen. Zijn eigen termijn als president loopt tot 2027, en hij weet dat de mannen en vrouwen die zijn Renaissance Partij net slechts 15% van hun stemmen gaven bij de EU verkiezingen, dezelfde mensen zijn die over drie weken zullen stemmen voor een nieuwe Nationale Assemblee in Frankrijk. Macrons partij zal opnieuw verliezen.

Verliezen van de verkiezingen voor het Europees Parlement is niet erg, omdat het weinig echte macht heeft. Het was oorspronkelijk de bedoeling in 1957 dat het zou uitgroeien tot iets indrukwekkenders, maar de lidstaten hebben ijverig hun soevereiniteit bewaakt en grote EU-beslissingen worden nog steeds echt genomen door onderhandelingen tussen de lidstaten.

De EU-verkiezingen bieden een nuttige momentopname van hoe mensen zouden stemmen in een nationale verkiezing op dit moment. De boodschap van de EU-peiling van deze maand is dat de extreem-rechtse nationalistische partijen bijna ieders lunch gaan opeten.

Dat is al een uitgemaakte zaak in Nederland, Hongarije en Slowakije. Italië's premier Giorgia Meloni maakt ook deel uit van deze groep (hoewel ze minder extreem is dan de anderen), en zowel Oostenrijk als Duitsland kunnen het moeilijk krijgen om hun eigen neofascisten uit coalitieregeringen te weren na de verkiezingen die dit jaar (Oostenrijk) en volgend jaar (Duitsland) plaatsvinden.

In Frankrijk is het risico van een overname door hard rechts het grootst. Marine Le Pen, de leider van de National Rally, is bij elk van de laatste drie verkiezingen (2012, 2017, 2022) dichter bij het presidentschap gekomen en eindigde bij de laatste met 41% van de stemmen tegen Macron.

Le Pen heeft haar partij 'gedemoniseerd' door de naam te veranderen van het fascistisch klinkende Front National, het verbieden van openbare uitingen van haar traditionele racisme en antisemitisme en het afzwakken van haar pro-Russische standpunten sinds de invasie in Oekraïne - en volgens opiniepeilingen is ze nu de populairste politicus in Frankrijk.

Bij de EU-verkiezingen op zondag kreeg Le Pen's National Rally 32'% van de Franse stemmen, meer dan twee keer zoveel als Macron's Renaissance. Als deze resultaten worden herhaald bij de parlementsverkiezingen die Macron nu in Frankrijk heeft uitgeschreven, kan Le Pen een coalitie vormen met kleinere extreem-rechtse partijen in de Nationale Assemblee en een regering vormen.

Macron zou president blijven en tot 2027 zeggenschap hebben over defensie en buitenlandse zaken, maar de regering van Le Pen zou de meeste binnenlandse aangelegenheden controleren. Toen ze de uitslag van de stemming over de EU hoorde, zei ze meteen dat haar partij "klaar was om de macht uit te oefenen, klaar om een einde te maken aan de massa-immigratie". Dus nogmaals: waarom heeft Macron nu een stemming uitgeroepen?

Hij is niet zo'n onfortuinlijke schuinsmarcheerder als de binnenkort ex-Britse premier Rishi Sunak, die een verkiezing heeft uitgeschreven die hij zeker zal verliezen om een einde te maken aan de ellende en terug te keren naar zijn spirituele thuis in Californië. Macron is een Franse patriot die op lange termijn denkt en altijd een strategie heeft.

Het succes van extreem-rechts bij de EU-verkiezingen was een voorspelde ramp en Macron zal zijn antwoord al weken geleden hebben bepaald. Hij geeft de National Rally van Le Pen bewust drie jaar eerder de kans om aan de macht te komen (nu, niet in 2027), in de hoop dat ze er een complete puinhoop van maken en binnen een paar jaar weer de macht verliezen.

Van de nood een deugd maken, zou je kunnen zeggen, maar hij heeft gelijk. Niemand in de National Rally heeft ervaring met het leiden van een regering en de coalitie van extreem-rechtse partijen die Le Pen zal moeten samenstellen zal vol zitten met tegenstrijdige ego's en regelrechte gekken. Geef ze genoeg touw en misschien hangen ze zichzelf wel op.

Macron moet zich realiseren dat er in de nabije toekomst een grote crisis op komst is over massale migratie naar Europa, gedreven door een uit de hand gelopen opwarming van de aarde. De temperaturen in Griekenland, Zuid-Italië en Zuid-Spanje lopen al op tot 40°C - maar dat is niets vergeleken met temperaturen tot 50°C in India, Pakistan en het grote Midden-Oosten.

Er zullen letterlijk miljoenen klimaatvluchtelingen proberen Europa binnen te komen en de grenzen zullen dichtslaan. Of je het leuk vindt of niet, dat is een gegeven, maar het mag niet gepaard gaan met een oorlog tegen degenen die al legaal in Europa wonen.

Extreem rechts zal dat onderscheid waarschijnlijk niet maken, dus het zou beter zijn als ze nu aan de macht zijn en weer uit de macht zijn tegen de tijd dat de echte crisis toeslaat. Of misschien geef ik Macron een grotere vooruitziende blik dan hij in werkelijkheid heeft.

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer