Son zamanlarda haberlerde olan çekici, omnivorlu bulabileceğiniz bir seçenek var. Yeni bir diyet değil, özellikle de birçok uzman tarafından çevre dostu olduğu düşünüldüğü için yeni bir dikkat çekiyor.

Bitki bazlı diyetlere olan ilgi son birkaç ayda aralıklı et sıkıntısı nedeniyle arttı ve Covid-19 ile sözleşme yaparsak daha sağlıklı bir diyetin bize yardımcı olabileceği umuduyla birlikte. Bununla birlikte, bitki bazlı yeme zaten koronavirüs salgını öncesi eğilimliydi. Belki de sağlığınızı yok etmekten bir biftek ya da tavuk göğsü olduğunuzu ve gıda seçimlerimizin çevresel etkisiyle ilgili endişeleriniz olduğunu hissediyorsunuz.

Geçen hafta konuştuğum bir vejetaryen bana “Ben vejeteryanım ama bazen biftek istiyorum “demişti. Pek çok restoranın bu alternatifi gerçekten sunmadığı gerçeğinden ötürü vejetaryen ya da vejetaryen bir diyet izlemenin inançlarınıza karşı güçlü bir taahhüdü gerektiğinden şüphe yoktur.

Omnivorlu bir diyet nedir?

Sağlıklı, sağlıklı gıdalara sahip omnivorlu bir diyet hem et hem de bitkilerden fayda sağlar. Yalın etler protein, B vitaminleri, E vitamini ve magnezyum, demir ve çinko içeren mineraller sağlar. Buna ek olarak, bitki bazlı gıdalarda bulunan vitamin ve mineraller obeziteye karşı korunmanın yanı sıra kalp hastalığı, felç, böbrek taşı, kemik kaybı, diyabet ve kanser gibi durumlardan kurtulmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, “American Journal of Clinical Nutrition” adlı bir çalışmada, omnivorlu bir diyet izleyen ve kuvvet eğitimi egzersizlerine katılan katılımcıların aynı egzersizlere katılan vejetaryenlere göre daha fazla yağsız kas kütlesi kazandığını bildirdi.

Vejetaryen ya da omnibur olmak daha sağlıklı mıdır?

Bu sorunun basit bir cevabı yoktur. Vejetaryen bir diyet tercih edenler için önde gelen bir endişe, özellikle kalori ve protein olmak üzere yeterli besinlerin sağlanmasını sağlamaktır. Et çoğu diyette ana protein kaynağıdır, bu nedenle vejetaryenler yeterli protein elde etmek için diğer yolları takip etmeleri gerekir. Bu esas olarak içinde tohum içeren bir bakla üreten bitkilerden oluşan baklagiller ailesidir. “Baklagil” terimi, bu bitkilerin tohumlarını tanımlamak için kullanılır.

Yaygın yenilebilir baklagiller mercimek, bezelye, nohut, fasulye, soya fasulyesi ve fıstık içerir. Farklı türler beslenme, görünüm, tat ve kullanım bakımından büyük ölçüde farklılık gösterir. Diyette et olmadan, insanlar B12 vitamini keser ve DHA/EPA (omega-3 yağlarının aktif formları), beyin sağlığını teşvik eden besinleri sınırlar. Buna karşılık, vejetaryen bir diyetin bazı hastalıkların daha az riskine sahip olduğu gösterilmiştir.

Omnivorlu bir diyet size ne sunuyor?

Omnivorlu diyetler arasındaki geniş çeşitlilik nedeniyle çoğu insanın izlediği standart bir diyet planı yoktur. Bazı omnivorlar öncelikle etoburdur ve her öğünde et içerirler; diğerleri “fleksiteryen” bir diyet izler ve sadece nadiren et yer. En dengeli omnivorlu yeme planlarında, yemekler ve atıştırmalıklar beş ana gruptan gıdalar içerir: süt ürünleri, protein bakımından zengin gıdalar, meyveler, sebzeler ve tahıllar.

Diyetimizin çevresel etkisi nedir?

Bu kritik bir soru olabilir. Küresel ısınma, toprak kirliliği, su kirliliği tarım ve gıda üretiminin gezegenimiz üzerinde çok büyük etkileri var. Ama diyetimizin karbon ayak izini nasıl azaltabiliriz?

Belki de diyetimizin en güçlü çevresel etkilere sahip alanlardan biri olduğunu fark etmeliyiz. Herkesin beslenmesi için endüstriyel ölçekte gıda üretmek için birçok hektar araziye ihtiyaç vardır ve birçok gübre, pestisit, herbisit ve fungisit sıklıkla kullanılır.

Çevresel etkiler açısından, genellikle vejetaryen bir diyetin daha az zararlı olduğu söylenir. Aslında, et üretimi büyük bir çevresel etkiye sahiptir. Bunun doğru olduğuna dair çok az şüphe var. Eti için yetiştirilen bir inek her yıl 70 ila 120 kg arasında metan yayar ve bu da CO2'den 23 kat daha güçlü küresel ısınmaya katkıda bulunur.

1 kg sığır eti üretmek için hayvancılık beslenmeli, yiyeceklerinin (tahıllar, saman vb.) Yetiştirilmesi ve bol miktarda su kullanılmalıdır. Sığırları yetiştirmek için çok fazla alan ve belirli topraklar işgal edilmiştir. Daha sonra hayvanı sarf etine dönüştürmek gerekir (kesim, kesme, işleme, paketleme...). Bütün bunlar sera gazlarının emisyonuna katkıda bulunur. Belki de vejetaryenler haklıdır. Diyetleri çevreye çok daha dost canlısı. Vejetaryen ve vegan diyetler, kişi başına yılda sırasıyla 1,7 ve 1,5 ton CO2 eşdeğeri olan en düşük karbon ayak izine sahip olanlardır. Aynı zamanda, “et severler” kişi başına yılda 3.3 ton CO2 eşdeğeri, vegan diyetinin iki katı kadar yayar.

Son olarak, CO2 dışındaki faktörleri (toprak, su ve biyolojik çeşitlilik kirliliği gibi) göz önüne alırsak, işler hala karmaşıktır. Örneğin, meyve, sebze veya tahıl bitkileri, biyolojik çeşitliliği ve kirli toprak ve suyu yok eden pestisitler, herbisitler ve diğer fungisitlerin kullanımı nedeniyle çevreye çok zararlı olabilir. Öte yandan, bazı sebzelerin (salatalık, marul, kereviz) üretimi, büyük miktarlarda enerji ve su gerektirir ve hesaplamaları daha da karmaşık hale getirir. Ve tüm bunlar, soya fasulyesi veya monokültür gibi büyüyen bitkilerin neden olduğu ormansızlığı hesaba katmaz.

Kolay cevap yok

Vejetaryen

veya vejetaryen diyeti takip etme kararlılığınız yoksa, hepimiz diyetlerimizde denge aramalıyız. Daha az kırmızı et, ama bunu biliyorsun. İnsanoğlu kişisel zevk peşinde gezegeni yıkmak için inanılmaz bir iş yapıyor. Belki de 'çevresel' düşünmeli ve en azından ne yediğimiz hakkında daha dikkatli düşünmeliyiz, nereden geldiği (yerel en iyisidir) ve gıda seçimimizi etkileyen şey gezegenimizde. Biyo veya organik meyve ve sebzeler iyi bir seçimdir ve bugünlerde çok daha yaygın olarak kullanılabilir. İşlenmiş yiyeceklerin mümkün olduğunca kaçınılması gerekiyor.

Biraz düşününce, bir fark yaratabilirsin.

Author

Resident in Portugal for 50 years, publishing and writing about Portugal since 1977. Privileged to have seen, firsthand, Portugal progress from a dictatorship (1974) into a stable democracy. 

Paul Luckman