Sovyetler Birliği 1991 yılında dağıtıldığında, Ukrayna tüm nükleer silahların velayetini aldı çünkü ayrılık sırasında kendi topraklarına dayanıyordu. Birdenbire Ukrayna, İngiltere, Fransa ve Çin'in toplamından daha fazla savaş başlığı ile dünyanın üçüncü büyük nükleer gücü oldu.

O dönemde birkaç kez Kiev'de bulundum. Aniden açığa çıkan Ukraynalı milliyetçilerin epeyce röportaj yaptım (Sovyet döneminde derin bir örtü içinde), ve o nükleer silahlardan bahseden tek bir tane bile hatırlamıyorum. Dürüst olmak gerekirse ben de öyle. O zaman pek alakalı görünmüyordu.

Ama kesinlikle şimdi Ukraynalılar bir sürü alakalı hissediyor. İşgal edilmelerini engelleyebilecek tek şeyi verdiler.

Ruslar ve Amerikalılar 1990'ların başlarında Ukrayna'nın nükleer bombalarından çok mutsuzlardı, çünkü ikisi de onları bir tür 'çoğalma' olarak gördüler. Daha fazla tetikleyici üzerinde daha fazla parmak (Beyaz Rusya ve Kazakistan da daha az sayıda Sovyet nükleer bombası ve teslimat araçları miras) karşılıklı nükleer caydırıcılığı daha karmaşık ve kararsız sürdürme görevi yaptı.

Bu yüzden iki süper güç, halen bilindiği üzere, yeni Ukrayna hükümetini tüm nükleer silahlarını yıkım için Rusya'ya teslim etmeye ikna etmek için siyasi baskı ve rüşvet kullandı. Irkçılık sonrası Güney Afrika aynı anda nükleer silahlardan kurtulmaya başlamıştı, bu yüzden o sırada tuhaf ya da aptalca bir karar gibi görünmüyordu.

Büyük fark, tabii ki, Güney Afrika'nın bir komşu olarak nükleer silahlı büyük bir güce sahip olmamasıdır. Ukrayna yaptı ve onun hata rue geldi. Bu, bir zamanlar sadece sağduyu olarak görülen anti-nükleer çoğalma kampanyasının kalbine ait bir kazık.

Aslında, bu oldukça kalabalık kalbe vurulacak üçüncü kazık, ama ilk ikisi daha az ikna ediciydi. Iraklı diktatör Saddam Hüseyin, 1980'lerde İran'la yaptığı savaş sırasında nükleer silah programına sahip olmasına karşın, Kuveyt'i işgal ettikten ve 1990-91 yıllarında ilk Körfez Savaşı'nda mağlup edildikten sonra BM müfettişleri tarafından kapsamlı bir şekilde parçalandı.

Nükleer silah programını yeniden başlatmadı ama Amerika 2003'te Irak'ı işgal etti ve Bağdat'ta kurduğu kukla hükümeti onu astı.

Saddam Hüseyin diğer birçok suçu için bunu hak etmişti, şüphesiz, ama şu: Bir diktatör için nükleer silahlar gerçekten işe yarayan tek hayat sigortası. Kuzey Kore ilk nükleer silahını 2006 yılında test etti.

Libya diktatörü Muammer Kaddafi 2003 Irak'ı işgalinde Amerika'nın kanunsuzluk göstermesinden o kadar korkmuştu ki, kendi on yıllık nükleer silah programını kapatması için zorbalık yapmasına izin verdi. Büyük hata.

Sekiz yıl sonra, 2011'de Kaddafi NATO hava saldırılarıyla iktidardan sürüldü ve NATO destekli isyancılar tarafından öldürüldü. Kendi hatası, yanlış yöne atlamıştı. Ama bir kez daha, bedelini ödeyen zalim bir diktatördü. Kimin umurunda?

1994 yılında, Ukrayna kendisi tüm nükleer silahları vazgeçerek tatlı konuştu izin. Karşılığında Budapeşte Mutabakatında Rusya, İngiltere ve ABD'nin “Ukrayna'nın toprak bütünlüğü veya siyasi bağımsızlığına karşı güç tehdidi veya kullanmaktan kaçınacağına dair ciddi güvenceler” aldı. ” İyi işe yaradı, değil mi?

Bir hafta önce Sky News, ülkenin nükleer silahlarından vazgeçmenin bir hata olup olmadığını Ukrayna başbakan yardımcısının dış politika danışmanı Svitlana Zalishchuk'a sordu.

Zalishchuk “Evet, şüphesiz,” diye yanıtladı. Nükleer silahların kendi ülkeleri “dokunulmaz”, ve “çünkü gönüllü olarak nükleer silahlarımızdan vazgeçtik ve Budapeşte Memorandumu göz ardı edildi (ki) içinde bulunduğumuz durumda kendimizi buluyoruz.

”

Sadece kötü diktatörlerin nükleer silahlara ihtiyacı olmadığı ortaya çıkıyor. Nükleer silahlı komşusu olan herhangi bir ülkenin acilen onlara da ihtiyacı vardır. Nitekim, bir gün kendini nükleer silahlı bir ülkeyle karşı karşıya bulabileceğini düşünen her ülkenin, ne kadar uzakta olsa da nükleer silahlara ihtiyacı vardır.

Benden şüphe duyuyorsan, İranlılara, Tayvanlılara ya da Güney Korelilere sor. Hepsi yakından izliyor. Hatta Japonlar ve Vietnamlılar bile.

Eğer nükleer güçle çatışmaya girerseniz ve NATO gibi nükleer silahlı bir ittifaka ait değilseniz, o zaman sizin adınıza nükleer savaşı riske atacak başka bir ülkeye güvenemezsiniz. 'Garantiler' ve 'güvenceler' işe yaramaz. Kendi nükleer silahların olmalı.

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer