Pazartesi referandumunun sonuçları var, ve Tunuslu gasker cumhurbaşkanı Kais Saied diktatörlük yetkileri verme önerisi, %94.7 âyesâ oy aldı.



Oy kullanma hakkına sahip olanların yalnızca üçte birinin bunu yaptığı ve muhalefet partilerinin çoğunun boykot çağrısında bulunduğu doğrudur. Ancak kimsenin oy vermesi engellenmedi: muhalefetin destekçilerini çekimser durmaya çağırmasının nedeni, ne kadar kötü kaybedeceklerini bilmeleriydi.



Buna nasıl geldi? On bir yıl önce Tunus, Arap dünyasında çoğunlukla şiddet içermeyen demokratik devrimlerin dalgası olan ÂArab Springâ 'nın doğum yeriydi. Bazıları kanla boğuldu (Bahreyn, Mısır), bazıları uzun süreli iç savaşlara (Libya, Suriye, Yemen) dönüştü ve bazıları yeni sıçradı (Cezayir, Fas). Ama Tunus devrimi hayatta kaldı.



Ancak, gelişmedi. Tunus'un son on bir yılda on hükümeti vardı, hepsi parlamentodaki sandalyelerin üçte birinden fazlasıyla en büyük partinin Ennahda (Rönesans) adında bir İslami parti olduğu gerçeğiyle sakat kaldı.



Müslüman Kardeşler bağlantılı grup, bunlar İslami çevrelerde giderken âmoderateâ idi, ancak liderleri 2011'de uzun süredir iktidar eden diktatör Zine al-Abidine Ben Ali'nin devrilmesine kadar sürgünde yaşıyordu. Oyların üçte birini (çoğunlukla yaşlı insanlar) hızla ele geçirdi ve parlamento çoğunluğu kazanmayı ümit eden herhangi bir koalisyonun vazgeçilmez çekirdeği haline geldi.



Orta olmasına rağmen, Ennahdaâs İslami öncelikleri laik siyasi partilerden herhangi biriyle işbirliğini kesintisiz bir çekişme haline getirdi, bu yüzden koalisyonlar asla uzun süre hayatta kalmadı ve çok az şey yapıldı. Ekonomi bocaladı, işsizlik yükseldi, ve suçu sadece İslam partisi değil, genel olarak demokrasiydi.



Mısır"da da aynı süreç oldu, çok daha hızlı hariç. Demokratik devrim başarılı oldu, diktatör Hüseyin Mübarek 2011 yılında devrildi ve ilk serbest seçim iktidara bir İslami parti getirdi.



Ne yazık ki, Müslüman Kardeşlerin ilkeleriÖzgürlük ve Adalet Partisi laik demokratik güçlerle işbirliğini imkansız kıldı, bu yüzden ordu laik demokratlarla ittifak kurdu ve 2013'te devirdi. Sonra saf laik demokratlara da ihanet etti, ve General Abdül Fetih el-Sisi o zamandan beri tartışmasız hüküm sürüyor.



2022'de Tunus'ta tomurcuklanan diktatör eski bir hukuk profesörü Kais Saied'dir. Üç yıl önce serbest bir seçimde başkan seçildi ve 2021'e kadar meşru ve yasalara saygılı bir genel müdür olarak hüküm sürdü. Ancak çıkmaz parlamentodaki popüler öfke arttıkça, bir fırsat gördü.



Geçen Temmuz ayında başbakanı görevden aldı, parlamentoyu askıya aldı ve kararname ile karar vermeye başladı. İki ay önce kendisine hakimleri istediği gibi kovma yetkisi verdi., ve derhal görevden alındı 57 onlardan. Ve bu ay bütün bu değişiklikleri kalıcı kılan anayasa referandumunu düzenledi.



Demokrasinin biçimleri ve ritüelleri gözlenir, ancak yeni gerçeklik, muhtemelen kendi yeniden seçimini süresiz olarak ayarlayabilen otokratik bir hükümdardır, ancak popüler bir direnişi sağlamak için sonunda eski polis devletini de yeniden yaratmak zorunda kalacaktır..



Üzücü gerçek şu ki, eski bir hukuk profesörü olan Kais Saied, şu an için Tunuslu on bir milyon insanın büyük çoğunluğunun desteğine sahip. Yakın tarihli bir kamuoyu araştırması, Tunusluların% 81'inin güçlü bir lideri tercih ettiğini ve% 77'sinin bu liderin seçilip seçilmediğini umursamadığını, ekonominin iş yarattığı ve iyi bir yaşam standardı sağladığı sürece.



Princeton Üniversitesi merkezli bir araştırma ağı olan ÂArab Barometerâ tarafından yürütülen aynı anket, neredeyse tüm diğer Arap ülkelerinde güçlü insan yönetimi lehine benzer çoğunlukların var olduğunu buldu. Sadece bir Arapça konuşan ülkede, Fas, çoğu insan bir ülkenin işleri halletmek için kuralları âbend edebilecek bir lidere ihtiyacı olduğu ifadesine katılmıyor mu?.



Arap dünyası dünyanın en az demokratik bölgesidir çünkü Araplar ekonominin demokraside zayıf olduğuna inanmaya gelmiştir.. Bu tuhaf bir inançtır, çünkü dünyanın en zengin ülkelerinin neredeyse tamamı demokrasilerdir, ancak Araplara doğru geliyor çünkü demokrasileri hiç iyi çalışmıyor.



Gerçek şu ki, ARAPLAR için iyi çalışmıyorlar, çünkü Arap demokrasileri genellikle sabote ediliyor ve çoğu zaman iki rakip devrimci hareket, demokratik ve İslamcı arasındaki sıfır toplamlı rekabet yüzünden felç ediliyor. Bunun için kısa vadeli bir çözüm yok.



Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer