Ontzilting, wat zijn de feiten?

Voorstanders

Het kritieke probleem van het watertekort gaat niet weg. Er moet iets aan gedaan worden. Veel mensen hebben kritiek op de regering, die volgens hen niet snel genoeg heeft gehandeld om dit probleem aan te pakken. We weten dat het noorden van Portugal niet bereid is om zijn waterreserves met de Algarve te delen. De regenval in de Algarve is niet voldoende om in alle waterbehoeften te voorzien en de ondergrondse waterreserves raken vervuild. Het enige antwoord voor de lange termijn, zeggen veel mensen, zijn ontziltingsinstallaties. De eerste wordt gebouwd in Albufeira.

Tegenstanders

Het Platform Duurzaam Water (PAS) en verschillende milieuorganisaties maken bezwaar. In The Portugal News van 6 april kwamen veel van de bezwaren aan bod. Er is minder gesproken over de vissers in het gebied, die vinden dat de ontziltingsinstallatie een bedreiging vormt voor de visserij in de omgeving.

Wat zijn de feiten?

Ontzilting, het proces waarbij zout en onzuiverheden uit zeewater worden verwijderd om het geschikt te maken voor menselijke consumptie en gebruik in de landbouw, wordt steeds belangrijker bij het aanpakken van waterschaarsteproblemen over de hele wereld. Er is echter groeiende bezorgdheid over de mogelijke schade die ontzilting kan toebrengen aan zeewater.

Het eiland Porto Santo op Madeira is sinds 1980 volledig afhankelijk van ontzilt water. Het betekende een belangrijke mijlpaal in de inspanningen van het eiland om waterschaarste te bestrijden, een probleem dat steeds nijpender werd naarmate de lokale bevolking en de toeristische sector begonnen uit te breiden.

Interessanter is het standpunt van de lokale visserijsector, een van de groepen die zich verzetten tegen de bouw van de fabriek in Albufeira. De toegenomen beschikbaarheid van zoet water in Porto Santo heeft indirect voordeel opgeleverd voor de lokale visindustrie door de groei van het toerisme op het eiland te ondersteunen. Toeristen die worden aangetrokken door de natuurlijke schoonheid van het eiland en de verbeterde faciliteiten, waaronder de betrouwbare watervoorziening, hebben op hun beurt de vraag naar lokale vis en schaal- en schelpdieren doen toenemen, wat een aanzienlijke impuls heeft gegeven aan de visserijsector.

Omgekeerde osmose feiten

Omgekeerde osmose is een technologie die wordt gebruikt om een groot deel van de verontreinigingen uit water te verwijderen door het water onder druk door een semi-permeabel membraan te persen.

Omgekeerde osmose is een van de meest effectieve vormen van waterfiltratie, omdat in tegenstelling tot chemische of koolstoffiltratiesystemen, die bepaalde materialen gebruiken om verontreinigingen in het water aan te trekken of direct te verwijderen, omgekeerde osmose werkt door het water door een microscopisch klein filtermateriaal te duwen.

Dit semi-permeabele membraan heeft een poriegrootte van ongeveer 0,0001 micron, waardoor het effectief alleen de kleine watermoleculen doorlaat en grotere moleculen van verontreinigende stoffen, organische materialen of zout tegenhoudt. Deze technologie wordt gebruikt voor het ontzilten van zeewater en het verminderen van chemische verontreinigingen zoals zware metalen. Omgekeerde osmose wordt nu gebruikt door veel overheden, commerciële, militaire en zelfs residentiële toepassingen.

Ik heb een tafelmodel in onze keuken om ons drinkwater te behandelen. Je kunt ze kopen bij Amazon. Het produceert prachtig kristalhelder drinkwater, beter dan water in een plastic fles. Het reinigingsproces van het water zorgt ervoor dat ongeveer een derde van wat je erin stopt weer wordt weggegooid. In het geval van een ontziltingsinstallatie is dit 'afgekeurd' water wat zou worden teruggevoerd naar de zee, maar er zijn geen chemicaliën, het is gewoon wat uit het oorspronkelijke water is gefilterd. Waarom zou dit een probleem zijn?

Het probleem

Volgens vooraanstaande milieuorganisaties brengt het ontziltingsproces zijn eigen milieuproblemen met zich mee die moeten worden aangepakt. Een belangrijk probleem is de productie van afvalwater, bekend als "concentraat", tijdens ontziltingsprocessen. Dit concentraat is vervuild met chloor en koper en heeft een zoutgehalte dat twee keer zo hoog is als dat van oceaanwater, wat een bedreiging vormt voor mariene ecosystemen. Onjuiste verwijdering van dit concentraat kan leiden tot het ontstaan van een dichte pluim van giftig pekelwater, wat schadelijke gevolgen kan hebben voor kust- en zeemilieus.

Bovendien kan de stijging van het zoutgehalte en de temperatuur als gevolg van ontziltingsactiviteiten leiden tot lagere niveaus van opgeloste zuurstof in het water, wat bijdraagt aan de vorming van "dode zones" in de oceaan.

Deze dode zones kunnen een aanzienlijke impact hebben op de habitats van zeedieren en het delicate evenwicht van mariene ecosystemen verstoren. Daarom is het voor ontziltingsinstallaties van cruciaal belang om goede strategieën voor afvalwaterbeheer te implementeren om deze milieueffecten te beperken en de mariene biodiversiteit te beschermen. Het ontwerp van de nieuwe ontziltingsinstallatie in Albufeira is gebaseerd op de nieuwste ontwikkelingen in deze technologie en zou dus in theorie zowel veilig als effectief moeten zijn.

Waarom Albufeira?

Een van de meest interessante factoren is waarom Albufeira. Uit de eerste onderzoeken kwamen Portimão en Monte Gordo naar voren. De belangrijkste selectiecriteria waren de nabijheid van de oceaan, het waterdistributienetwerk en het elektriciteitsnet, terwijl nationale parken en de belangrijkste recreatiestranden vermeden werden. Albufeira heeft erg drukke stranden! Stroomverbruik is een belangrijke factor.

Albufeira zal gebruik maken van alternatieve 'groene' energiebronnen, waarbij zonne-energie een belangrijke energiebron is; er is geen tekort aan zonneschijn in de Algarve.

Hoewel ontzilting een cruciale rol speelt bij het leveren van zoet water in regio's met watertekorten, is het essentieel om rekening te houden met de mogelijke schade aan zeewater. De gevolgen voor het milieu, de gezondheid en de technologische vooruitgang benadrukken de complexe relatie tussen ontzilting en de kwaliteit van het zeewater. Door prioriteit te geven aan duurzame praktijken en voortdurend onderzoek naar het minimaliseren van de negatieve effecten van ontzilting, kunnen we de gezondheid en het behoud van onze oceanen en mariene ecosystemen op de lange termijn garanderen.

Het probleem is dat we geen andere keuzes hebben.

Resident in Portugal for 50 years, publishing and writing about Portugal since 1977. Privileged to have seen, firsthand, Portugal progress from a dictatorship (1974) into a stable democracy. 

Paul Luckman