Ongeveer tien jaar geleden begonnen Franse nationalisten en racisten het te gebruiken voor gedwongen repatriëring van legale immigranten. Het sloeg echter niet aan buiten de kleine kring van samenzweringstheoretici die de 'grote vervangingsmythe' onderschreven (het paranoïde geloof dat er een systematisch complot is om blanken te vervangen door niet-blanke immigranten).

Dit jaar kwam de term in een stroomversnelling, vooral in de Duitstalige delen van Europa. Eerst debatteerde de extreemrechtse partij 'Alternative für Deutschland' (AfD) afgelopen winter openlijk over het beleid van 'remigratie' tijdens een conferentie in Potsdam. En vorige maand won de Vrijheidspartij, die onomwonden oproept tot het uitzetten van immigranten, de Oostenrijkse verkiezingen.

De AfD staat op de tweede plaats in de Duitse opiniepeilingen, maar als er vandaag verkiezingen zouden zijn, zou geen van de vele andere partijen in de gefragmenteerde Duitse politiek een coalitie met de AfD vormen.

Bovendien komt de steun vooral van voormalige Oost-Duitsers die na de Tweede Wereldoorlog 45 jaar lang onder Russische heerschappij hebben geleefd en geen traditie hebben om met immigranten samen te leven. Daarvoor stemden ze op Adolf Hitler in de noodlottige verkiezingen van 1933 - maar in West-Duitsland wonen meer dan drie keer zoveel mensen en heel weinig van hen stemmen AfD.

Oostenrijk heeft slechts een tiende van de Duitse bevolking, maar het was Hitlers geboorteplaats en wat uiteindelijk de Vrijheidspartij werd, werd in 1956 opgericht door ex-Nazi's, waaronder voormalige SS-officieren. Na deze verkiezingen is het de grootste partij van Oostenrijk, maar met slechts 29% van de zetels in het parlement moet het coalitiepartners vinden.

Dat zal niet eenvoudig zijn, vooral als de Vrijheidspartij erop staat dat haar leider, Herbert Kickl, premier wordt. (Partijleden noemen hem 'Volkskanzler', de oude titel van Hitler).

Onder Kickl wil de Vrijheidspartij een clausule aan de grondwet toevoegen die zegt dat Oostenrijk zich moet beschermen tegen de Europese Unie, de Wereldgezondheidsorganisatie en het Intergouvernementele Panel voor Klimaatverandering. (Zoals bijna alle extreem-rechtse partijen zijn de leden van de Vrijheidspartij ultranationalistisch, anti-vaxxer en klimaatveranderingsontkenners.

Het belangrijkste voorstel van de Vrijheidspartij is om het staatsburgerschap in te trekken van vluchtelingen die niet integreren en om het asielrecht gewoon af te schaffen. Dit kan extreem genoeg zijn om de andere partijen tot een onhandige anti-Kickl coalitie te dwingen, maar zelfs als hij premier wordt, zal de hemel niet vallen.

De Vrijheidspartij heeft al in twee vorige coalitieregeringen gezeten en daar zijn geen drastische veranderingen uit voortgekomen. De meeste Oostenrijkers vinden het EU-lidmaatschap nog steeds te waardevol om op te geven en de EU-regels verbieden de antidemocratische maatregelen die Kickl wil. Voorlopig blijft Oostenrijk in ieder geval een land dat zich aan de wet houdt.

Deze vergelijking houdt alle hard-rechtse partijen in de EU nog steeds in bedwang. Zelfs het expliciet anti-EU-regime van Viktor Orbán in het postdemocratische Hongarije stapt niet uit de EU, hoewel het deze regelmatig veroordeelt. Het idee van gedwongen 'remigratie' is gemeengoed geworden in het rechtse discours in Europa, maar het blijft bij woorden.

De echte bedreiging voor deze status quo is de opwarming van de aarde. Extreem rechts gelooft misschien niet in klimaatverandering, maar het kan hen desondanks aan de macht brengen. Naarmate de overstromingen, aardverschuivingen, hittegolven en droogtes extremer worden in Afrika en het Midden-Oosten, zal een menselijke golf van klimaatvluchtelingen richting de zuidelijke en oostelijke grenzen van de EU trekken.

Minstens een miljard mensen leven binnen het bereik van die grenzen over de weg of over zee. Dat zijn er twee keer zoveel als er in de EU wonen en bijna allemaal zullen ze te maken krijgen met zwaarder weer dan de relatief fortuinlijke Europeanen. Als slechts één op de honderd van deze mensen besluit om toevlucht te zoeken in de Europese Unie, zijn dat tien miljoen mensen die op de deur bonzen.

Maar het is geen deur. Zelfs nu nog worden grote delen van de buitengrenzen van de EU omheind en bewaakt, terwijl de zeegrenzen worden gepatrouilleerd door schepen die de ongeschreven taak hebben om migranten in bootjes tegen te houden, zelfs als sommigen van hen daardoor sterven.

Het wordt niet algemeen begrepen dat de grenzen van Europa met Noord-Afrika en West-Azië al veel meedogenlozer worden bewaakt dan de zuidgrenzen van de Verenigde Staten of zelfs de noordelijke zeegrenzen van Australië. Dit zal alleen maar erger worden naarmate het klimaat extremer wordt.

Remigratie' is slechts een symptoom. Op een dag, waarschijnlijk binnen een jaar of tien, zal Herbert Kickl's losse gepraat over 'Festung Europa' (Fort Europa) werkelijkheid worden.

De enige manier om dat af te wenden is door enorme en snelle emissiereducties plus geo-engineering maatregelen om de hitte laag te houden. En hoe waarschijnlijk is dat?

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer