Ik hoor dit sentiment door vele expats herhaald worden. Zij zeggen vaak dat alleen al deze factor betekent dat zij nooit zouden kunnen terugkeren naar een leven op Britse bodem. Ten minste de helft van de mensen met wie ik heb gesproken, is van mening dat de Britse samenleving de laatste tijd meer gepolariseerd is geraakt.

Natuurlijk zullen er genoeg anderen zijn die graag verklaren dat zij absoluut niet denken dat de zogenaamde "culturele oorlogen" de Britse opinie hebben verdeeld omdat zij er persoonlijk niet aan zijn blootgesteld. Ik denk dat veel afhangt van het deel van het Verenigd Koninkrijk waar de mensen oorspronkelijk vandaan komen, om te bepalen hoe zij er tegenaan kijken.

Een theorie

Ik heb een soort theorie ontwikkeld. Ik merk op dat degenen die de culturele verschillen niet hebben gevoeld, meestal uit landelijke gebieden komen. Zij frequenteren ook niet vaak sociale-mediaplatforms waar schelden, schaamteloze stereotypering en algemene onbeschoftheid kunnen worden uitgelaten achter een firewall van anonimiteit. Ik heb ook vastgesteld dat deze vermeende negatieve sociale veranderingen samenhangen met de popularisering van sociaal-politieke terminologieën. Het toenemend gebruik van hedendaagse modewoorden als "cancel-cultuur", "wit voorrecht" en "woke" heeft waarschijnlijk bijgedragen tot het aanwakkeren van de verdeeldheid.

Het gebruik van de term "cancel-cultuur" verwijst natuurlijk naar een prevalentie van sociaal ostracisme vanwege persoonlijke overtuigingen of politieke overtuigingen van mensen. Dit soort ostracisme ontstaat vaak op institutioneel niveau en wordt vaker waargenomen door mensen met een conservatieve overtuiging. Traditionele conservatieven voelen zich vaak "buiten spel gezet", vooral door jongere, modieus-linkse grootstedelijke types die het zelfs niet even kunnen verdragen in het gezelschap te verkeren van iemand met standpunten die afwijken van hun eigen opvattingen en die van hun leeftijdgenoten.

"Woke"

De term die het meest in zwang is geraakt, is het woord "woke". In het Verenigd Koninkrijk is een heel nieuw TV-nieuwsplatform (GB NEWS) gegroeid om het 'anti-woke' verhaal te verdedigen. Het doel was een geloofwaardig alternatief te bieden voor wat werd gezien als ultralinkse "mainstream media" die zouden worden gedomineerd door "Labour luvvies" en andere "linkse" grootstedelijke elites. GB NEWS werd opgezet als een soort FOX NEWS equivalent voor Britse consumptie.

De term "woke" zelf vindt zijn oorsprong in Amerikaans jargon. Oorspronkelijk verwees het naar iemand die ongewoon "wakker en alert" was voor raciale vooroordelen of discriminatie. Hoewel de term is uitgebreid tot "alert en wakker" zijn voor andere onderwerpen. Onderwerpen die, nogmaals, het dichtst bij de harten liggen van jongere, links georiënteerde stadsbewoners en studenten. Zij die zich sterk maken voor kwesties als LGBT, BLM en milieuactivisme.

Dus hoewel 'woke zijn' zijn oorsprong vindt in het raciale discours, kan men stellen dat 'woke zijn' nu iemand of iets (misschien institutioneel) beschrijft die zichzelf probeert voor te stellen als agressief en pro-actief 'politiek correct'.

Velen hebben het ooit als positief beschouwd om als 'woke' te worden bestempeld. Maar als je wordt uitgescholden omdat je politieke opvattingen verschillen van die van je aanklager, moet dat toch eerder als denigrerend dan als complimenteus worden opgevat?

Zelfs politici zijn "woke" gaan gebruiken als een alledaags woord. Enkele van de critici van 'wokery' waren Nigel Farage en Lagerhuisleider Jacob Rees-Mogg. Beiden zijn, eerlijk is eerlijk, op hun eigen manier trouwe steunpilaren van het conservatisme oude stijl.

Dominic Raab verpersoonlijkte de 'anti-woke' agenda toen hij onlangs de Conservatieve plannen verdedigde om Labour's Mensenrechtenwet te vervangen door een nieuwe bijgewerkte Britse Bill of Rights. Hij zei toen dat "de wokery de vrijheid van meningsuiting heeft uitgehold". Hij doelde daarmee op het feit dat links zich houdt aan de politieke correctheid en de dialoog verstikt door zoveel mogelijk afwijkende rechtse stemmen "weg te stemmen", vooral als het gaat om netelige kwesties als immigratie. Liz Truss mengde zich er ook in door te verklaren dat "bespottelijke debatten over standbeelden en voornaamwoorden moeten stoppen".

Gevoel van verdeeldheid

Een dergelijke prevalentie van verhitte discussies binnen het publieke domein, met inbegrip van die op verschillende sociale media platforms hebben vrijwel zeker het gevoel versterkt dat de verdeeldheid in het Verenigd Koninkrijk is toegenomen. Maar voordat we deze nieuwe terminologie als volledig negatief of volledig denigrerend bestempelen, is het belangrijk om te kijken naar de toon op het moment dat ze wordt gebruikt, vooral wanneer we debatteren over gevoelige onderwerpen zoals klasse, ras of geslacht. De toon maakt het verschil.

De laatste tijd is er in de media zeker meer aandacht voor "cultuuroorlog". Sommige van de terminologie die de laatste jaren tijdens debatten wordt gebruikt, is beslist kleurrijk. De term "cancel-cultuur", bijvoorbeeld, bestond nog maar een paar jaar geleden niet eens in onze nationale discussies. Maar nu zijn het, samen met "no platforming" en "safe spaces", veelgebruikte uitdrukkingen geworden. Bovenstaande termen worden vaak gebruikt om universiteiten en studentenorganisaties aan te duiden die zogenaamd conservatieve idealen op afstand houden ten gunste van meer links georiënteerde ideologieën op campussen. Ik kan me voorstellen dat het moeilijk is om je als arme student niet aangetrokken te voelen tot een meer socialistisch gedachtegoed, tenzij je natuurlijk een Etonian bent.

Publieke opinie

Het hoeft geen verbazing te wekken dat alle media- en politieke debatten rond deze kwesties de publieke opinie hebben beïnvloed. Het bewustzijn van de belangrijkste hedendaagse termen is gegroeid en de betekenis van sommige van deze modieuze termen is geleidelijk veranderd. "Woke" is het voornaamste voorbeeld, met een duidelijke verschuiving naar het domein waar het wordt opgevat en zelfs gebruikt als een vorm van belediging in plaats van een compliment.

Ik heb tijdens mijn gesprekken met expats in Portugal (en Spanje) gemerkt dat de algemene tendens in de opinie verschuift in de richting van mensen die echt geloven dat de Britse samenleving nu gebroken en verdeeld is. Een beetje zoals in de VS, maar op een veel kleinere schaal. Dit is vooral prominent sinds het Trump/Brexit tijdperk; een tijd waarin we allemaal rondliepen met labels op ons achterwerk geplakt.

Het enige wat ik kan zeggen tegen de expats die zichzelf ervan lijken te hebben overtuigd dat het Verenigd Koninkrijk is afgegleden naar een chaotisch moeras van tribalisme, gal en onverdraagzaamheid is - denk alstublieft nog eens na. Misschien hebben die mensen het VK al een tijd niet bezocht? Ik zou nederig willen suggereren dat alle netelige kwesties die in dit artikel worden belicht, bij lange na niet bovenaan de lijst van zorgen van de meeste mensen staan. De meerderheid is bij lange na niet zo opgewonden als de media en de sociale media willen doen geloven. Dat betekent niet dat deze zaken irrelevant worden geacht voor het grote Britse publiek. Verre van dat.

Het is duidelijk dat er nog een aantal belangrijke debatten moeten worden gevoerd over de mate van culturele verandering in het Verenigd Koninkrijk. De weg vrijmaken om die debatten op een beschaafde en respectvolle manier te voeren, zou voor ons allemaal belangrijk moeten zijn? Nog een verbitterd Brexit-achtig debat zou voor iedereen volstrekt rampzalig zijn.

Persoonlijk heb ik het gevoel dat de Britse samenleving veel volwassener en tevredener is dan wordt afgeschilderd. Als de nood aan de man komt, zal het Britse volk altijd één lijn trekken. We hebben zeker belangrijkere dingen te doen dan ons zorgen te maken over zielige etiketten. Daar is weinig twijfel over.

Author

Douglas Hughes is a UK-based writer producing general interest articles ranging from travel pieces to classic motoring. 

Douglas Hughes