Het overlijden en de begrafenis van de koningin namen de eerste twaalf dagen van de ambtsperiode van Liz Truss in beslag, zodat het vernietigingswerk van de nieuwe premier pas afgelopen vrijdag echt van start kon gaan. Maar toen gingen Truss en haar trouwe sidekick Kwasi Kwarteng, de nieuwe minister van Financiën, razendsnel aan de slag.

De "mini-begroting" van Kwarteng op vrijdag was een zelfmoordbrief die de nederlaag van de Conservatieve Partij bij de volgende verkiezingen, over twee jaar, vrijwel garandeert. Het wordt steeds twijfelachtiger of de regering Truss zelfs maar zo lang kan overleven.

Zij is de vierde conservatieve premier in de afgelopen zes jaar, en bij elke draai aan het wiel is de partij die zij momenteel leidt opstandiger geworden. Bovendien heeft de partij haar niet als leider gekozen.

Die keuze is niet gemaakt door haar mede-Conservatieve parlementsleden, maar door de 160.000 betalende leden van de partij, die over het algemeen oud, blank, niet-stedelijk en zeer ideologisch zijn.

Wat hen tot haar aantrok was haar fanatieke toewijding aan de zaak van lagere belastingen en een kleinere overheid, zoals blijkt uit een boek dat zij en Kwarteng tien jaar geleden samen schreven: "Britannia Unchained".

Dus zodra de lijkschouwing van de koningin veilig achter de rug was, gaven zij en Kwarteng hun waarnaar ze verlangden: een begroting die het politieke equivalent is van asset-stripping. Het bevat ongefinancierde belastingverlagingen, voornamelijk ten gunste van de rijken, van ongeveer 50 miljard dollar per jaar.

Waar zal het geld vandaan komen om de gederfde belastinginkomsten te compenseren, plus 65 miljard pond extra om de kiezers te helpen de verschrikkelijk hoge energiekosten van deze winter te dekken als gevolg van de Russische invasie in Oekraïne?

Waarom, ze lenen het gewoon allemaal. Al die extra uitgaven zouden de groei van de Britse economie stimuleren van gemiddeld 1,5% per jaar tot 2,5%, en de extra belastinginkomsten zullen dat gemakkelijk dekken.

Dat is tenminste wat Liz Trust gelooft, in de vaste overtuiging dat zij in de voetsporen treedt van haar heldin, de heilige oud-premier Margaret Thatcher. Dat doet ze niet.

De gezegende Margaret verlaagde de belastingen, maar ook de overheidsuitgaven. Het Truss-Kwarteng partnerschap geeft uit als een dronken zeeman met verlof. Het is niet 'Britannia Unchained'; het is 'Britannia Unhinged'.

Niemand gelooft dat dit zal werken, behalve een paar rechtse denktanks die lage belastingen voor de rijken proberen te rechtvaardigen met het oude 'trickle-down'-model, ook bekend als de 'paard en mus'-theorie: geef de paarden genoeg haver, en uiteindelijk zal er veel paardenpoep zijn voor de mussen om te eten.

Het trieste nieuws voor Truss en Kwarteng is dat de 'vrije markt' die zij zo vereren niet dom is. De waarde van het Britse pond is al aan het instorten. De voormalige Amerikaanse minister van Financiën Larry Summers zegt: "Ik denk dat het pond onder de pariteit met zowel de dollar als de euro zal komen."

Ondertussen kijken beleggers naar het bedrijfsmodel van Truss en Kwarteng, rekenen het uit en vluchten. In de woorden van Paul Donovan, hoofdeconoom bij UBS Global Wealth Management, zien zij de Conservatieve Partij nu als een "doemscenario".

En terwijl de rente stijgt om de op hol geslagen inflatie te bestrijden, kunnen miljoenen Britten hun hypotheek niet meer betalen. De armen kunnen niet eens hun kinderen te eten geven. De stakingen en protesten nemen toe.

Het is waarschijnlijk rond deze tijd - zeg maar midwinter - dat de volgende opstand plaatsvindt in de parlementaire partij van de Conservatieven. Maar het veranderen van paarden zou weinig verschil maken, tenzij het beleid verandert. Dat zou het niet.

De volgende premier zou gekozen worden door dezelfde kleine groep conservatieve partijleden, ongeacht wie de parlementsleden willen - en de mentaliteit van de leden geeft de voorkeur aan de ideologische purist boven de pragmatische realist. Zoals een parlementslid zei: "Je kunt zoveel leiderschapsverkiezingen houden als je wilt. Uiteindelijk wint alleen de gek."

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft zijn eerste waarschuwing aan het Verenigd Koninkrijk al gegeven om orde op zaken te stellen. Larry Summers beschuldigt de Britse regering ervan "zich te gedragen als een opkomende markt die zichzelf in een ondermijnende markt verandert", maar Truss wijkt niet.

Het lijkt een beetje op het slow-motion auto-ongeluk dat de Sri Lankaanse regering en economie ten val bracht en dat van begin tot eind meer dan zes maanden in beslag nam. De regering van Liz Truss zal het geen jaar uithouden, en de Conservatieve Partij kan zich dan afsplitsen, wat leidt tot vervroegde verkiezingen (die sowieso in 2024 moeten plaatsvinden).

De Labourpartij staat al zeventien punten voor in de peilingen, en haar voorsprong kan zelfs nog groter worden. Het wordt een wilde rit, maar de volgende Britse regering zal worden geleid door Labour, die alles wat Truss wil doen snel zal terugdraaien.

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer