Met een spreekwoordelijk toverstokje zwaaien en tegelijkertijd oprechte vredesambities uitspreken lijkt een beetje een non-strategie. Helaas lijken de mensen in het Witte Huis zich hier niet van bewust. De afgelopen maanden hebben aangetoond dat vurige verklaringen over politieke verlanglijstjes een luchtkasteel lijken.

Het moderne Amerika heeft het geluk dat het al heel lang de luxe heeft om te kunnen kiezen met welke gevechten het zich wel of niet inlaat. Dit betekent dat er in de wandelgangen van de machthebbers in Washington maar heel weinig mensen rondlopen die over veel echte, op ervaring gebaseerde capaciteiten beschikken om serieuze agressors persoonlijk aan te pakken.

Amerika's laatste conflicten zijn grotendeels uitgevoerd op een "by-proxy" basis en daar zijn enkele zeer goede redenen voor. Als men zou zien dat de VS zich openlijk bemoeit met ruzies waar Rusland of China bij betrokken zijn, loopt men het risico het hele NAVO-bondgenootschap naar zich toe te trekken en dat zou zeker geen goede zet zijn.

De vraag is hoe lang dergelijke "proxy"-oorlogen als zodanig kunnen worden doorgegeven. Er komt een dag dat zulke acties puur technisch gezien als "by-proxy" worden gezien. Wanneer (bijvoorbeeld) Amerikaanse munitie op vijandelijk grondgebied valt, afgevuurd door Amerikaans materieel, bediend door personeel dat speciaal getraind is door de Amerikanen, wordt het "by-proxy" argument steeds moeilijker te verkopen.

Het leven van de Amerikaanse militaire leiders en hun talrijke strategen wordt nog moeilijker gemaakt doordat vooraanstaande politici een aantal nogal onnodige eigen doelen scoren. Het openlijk uitschelden van vrienden en bondgenoten is daar een goed voorbeeld van. Het enige wat dit echt betekent is dat vijanden hun oren spitsen, aandachtig luisteren en tegelijkertijd hun eigen tactieken verbeteren als reactie op het ontvangen van gratis inlichtingen.

De politieke vuile was buitenhangen in het openbaar is niet alleen onbeleefd, het is ook zinloos. Wat is er gebeurd met oude routines zoals "je kruit droog houden?" of "je kaarten dicht bij je borst houden". Het benadrukken van militaire doelen en doelstellingen en tegelijkertijd aangeven hoe ver (of juist niet) je bereid bent te gaan om je militaire doelen te bereiken is een schooljongensfout.

Het onthullen van rode lijnen en beperkingen is zeker nuttig voor vijanden. "De vijand" geniet ongetwijfeld van westerse indiscreties terwijl ze druk bezig zijn hun eigen plannen te formuleren op basis van zulke overduidelijke strategische afwijkingen.

Maar we hebben het allemaal al eerder gezien. De groten en de goeden paraderen gewoonlijk achter indrukwekkend uitziende podia om de wereld te verklaren hoe deugdzaam ze zijn door (bijvoorbeeld) troepen terug te trekken uit conflictgebieden. Ze kloppen in het openbaar op hun militaire borst terwijl ze beloven overwinningen te behalen zonder de inzet van "Westerse soldaten op de grond". Zou zo'n scenario zelfs maar aannemelijk zijn?

Dit soort openlijke doelen moedigen onze vijanden toch zeker alleen maar aan? Als Westerse troepen zich terugtrekken uit rampzalige conflicten, keert het personeel naar huis terug met de belofte dat er geen troepen meer zullen worden ingezet. In de wetenschap dat er in het Westen weinig of geen animo is om militaire wandaden te herhalen, zijn slechte actoren dan ook gretig op zoek om het vacuüm te bezetten. Halfslachtige beloften om op de een of andere manier westerse belangen te verdedigen zonder voet aan de grond te zetten, betekenen nu dat het Midden-Oosten, en de wereld in het algemeen, steeds dichter naar een reeks conflicten tuimelt die gezamenlijk meer dan in staat zijn om de wereld naar een totale oorlog te leiden.

Het Westen heeft een troef weggegeven. Afschrikking. Vijanden van het Westen weten dat het beste moment om toe te slaan het moment is waarop we geacht worden op ons zwakst te zijn, of die zwakte nu voortkomt uit een slinkende militaire capaciteit of een openlijk uitgesproken onwil om gebruik te maken van wat er nog over is.

We hebben een aantal van de bovenstaande scenario's zien spelen tijdens de oorlog in Oekraïne, vooral omdat Oekraïense troepen (voor het eerst) diep Russisch grondgebied binnendringen. De regering Biden heeft er altijd publiekelijk op gehamerd dat Amerikaanse munitie nooit op Russisch grondgebied zou vallen. Nu de recente Oekraïense invallen op Russisch grondgebied steeds sneller gaan, is het duidelijk dat er wel degelijk Amerikaanse munitie op Russisch grondgebied valt. En hierin schuilt het gevaar, want dit is een enorme rode lap voor een toch al schuimbekkende Russische beer. Wat het Kremlin betreft, hebben de beloften van Biden over "de-escalatie" weinig geloofwaardigheid.

Van het ene lelijke conflict naar het andere. Met alles wat er gaande is tussen Israël en de Palestijnen, is er één immens sluwe speler die opvalt. Iran.

Iran heeft niet alleen de macht om de vrede in het Midden-Oosten te bedreigen, maar het vormt ook een bedreiging voor de stabiliteit in de wereld. Na de moord door Israël op Hamas-leider Ismail Haniyeh staat het Midden-Oosten nu aan de rand van een nog grotere afgrond, terwijl de wereld afwacht wat de aard en de intensiteit van eventuele Iraanse represailles zullen zijn. In tegenstelling tot de jabbelende, podiumpresenterende Westerse elites, is Teheran een veel sluwere speler. In plaats van hun gepaste en gelaarsde leiders te laten kraaien vanachter met kuiven versierde podia, speelt Iran een veel geraffineerder spel. Het houdt zijn mond stevig dicht. Ze spelen slimme hersenspelletjes, waarbij ze hun vijanden psychologisch vermorzelen.

Biden heeft een duidelijke boodschap voor Teheran als het gaat om mogelijke represailles. "Niet doen!". Maar "niet doen" is een beetje zoals Biden zelf - een oud juweeltje dat veel van zijn glans heeft verloren. Biden gaf vorig jaar april nog precies dezelfde instructie. Toen kwam de eenvoudige waarschuwing "niet doen" vlak voordat honderden drones en raketten diep in Israëlisch gebied werden afgevuurd.

Het is moeilijk om de conclusie te vermijden dat Teheran het Westen om de tuin heeft geleid. Trump trok zich terug uit Obama's nucleaire deal om deze te vervangen door sancties. Twee jaar later pleitte Trump voor het doden van Qasem Soleimani, een Iraanse terroristenstrateeg. Maar dit alles heeft de voortgang van Iran op weg naar de bouw van kernwapens niet vertraagd. Het enige wat het deed was de levering van middelen aan Irans proxy milities (zoals Hamas & Hezbollah) stoppen. Maar niet voor lang.

Iran ziet verzoening als zwakte. De Ayatollah laat zelden een gouden kans liggen.

Biden versnelde de verzoening door 16 miljard dollar aan eerder bevroren Iraanse tegoeden vrij te geven vlak voor de tragische gebeurtenissen van 7 oktober. Zelfs na de beruchte Hamas-aanvallen versoepelde het Witte Huis van Biden de sancties nog verder, waardoor Iran toegang kreeg tot nog eens 10 miljard dollar. Het regime in Teheran reageerde compleet tegenovergesteld aan wat het Witte Huis had verwacht.

Is het eerlijk om te concluderen dat Biden de laatste dagen van zijn presidentschap is ingegaan en erin is geslaagd om zijn chaotische terugtrekking uit Afghanistan in 2021 te overtreffen?

Het lijdt weinig twijfel dat onze wereld in beroering is. Zowel de Chinezen als de Russen lijken aangemoedigd door het geklungel van Washington terwijl Amerika heen en weer fladdert tussen presidenten en zijn eigen interne ideologische tegenstellingen tentoonspreidt.

Op de begane grond moet Amerika's enige echte bondgenoot in het Midden-Oosten zichzelf verdedigen zonder hulp van Washington.

Ondertussen rukt een gevaarlijke, kwaadaardige en onderdrukkende theocratie, die toevallig bevriend is met zowel Peking als Moskou, snel op om een nucleaire supermacht te worden in het hart van een smeltkroes in het Midden-Oosten. Als dat alleen al geen reden tot bezorgdheid is, wat dan wel?

Author

Douglas Hughes is a UK-based writer producing general interest articles ranging from travel pieces to classic motoring. 

Douglas Hughes