Israël heeft geen olie en de Palestijnen hebben niets dat het stelen waard is, behalve hun land. Iran en Saoedi-Arabië zijn veel groter, maar ze zouden in strategisch en economisch opzicht niet belangrijker zijn dan Thailand en Zuid-Afrika als ze niet samen 29% van de oliereserves van de wereld bezaten.

In termen van exporteerbare oliereserves bezitten deze twee landen tegenover elkaar aan de Golf ongeveer de helft van de olie in de wereld die mogelijk op de internationale markt kan worden verkocht. Dat is belangrijk, want ondanks al het gepraat over het uitbannen van fossiele brandstoffen, zijn we nog ver verwijderd van het Beloofde Land.

Dat geldt zelfs voor de Verenigde Staten. "We raken niet van fossiele brandstoffen af," zei de Amerikaanse president Joe Biden in 2020. "We raken de subsidies voor fossiele brandstoffen kwijt, maar we raken nog lang niet van fossiele brandstoffen af." En de VS geeft ook nog steeds om olie uit het Midden-Oosten, ook al importeert het zelf niet veel meer.

Fracking-technologie heeft de VS hun oude positie als 's werelds grootste olieproducent teruggegeven, maar ze zien het Midden-Oosten nog steeds als strategisch belangrijk omdat ze 's werelds grootste economische en militaire macht zijn en een toegewijde speler in het grootmachtenspel.

De meeste grootmachten waarmee Amerika bondgenoten en/of rivalen is - China, India, Japan en de grotere leden van de Europese Unie - zijn nog steeds sterk afhankelijk van olie die uit de Golf wordt geïmporteerd. Militaire controle over de toegang tot de Golf blijft daarom een hoge prioriteit houden in de Amerikaanse strategie: Washington kan de Straat van Hormuz openhouden voor zijn vrienden en sluiten voor zijn vijanden.

De belangrijkste bondgenoot van Amerika in de Golf is al vijftig jaar Saoedi-Arabië. Het bondgenootschap is gebaseerd op het feit dat beide landen Iran, aan de overkant van de Golf, als een gevaarlijke vijand zien. De VS levert de militaire macht en Riyad geeft Washington een vraatzuchtige markt voor in de VS gemaakte wapens en een constante steun voor de Amerikaanse dollar.

Er was slechts één hardnekkige irritatie in deze lange en gezellige relatie: Amerikaanse steun voor Israël. Het is nooit een show-stopper geweest, maar Washington zou natuurlijk het liefst zijn twee belangrijkste bondgenoten in het Midden-Oosten met elkaar verzoenen. Onlangs dacht het een kans te hebben gezien.

Tijdens het presidentschap van Trump slaagde het establishment voor buitenlands beleid in Washington (dat de Grote Man normaliter veroordeelt als onderdeel van de 'deep state') er daadwerkelijk in om hem een nieuw idee te verkopen. Het waren de 'Abraham-akkoorden', die Israël, Saoedi-Arabië en de Verenigde Staten effectief zouden samenbinden in een anti-Iraanse alliantie - en de Palestijnen volledig zouden negeren.

Dit trok de Israëlische premier Binyamin Netanyahu aan, wiens politieke carrière is gewijd aan het voorkomen van het ontstaan van een Palestijnse staat. Die 'Abrahamitische' alliantie (zonder Palestina) zou nu bestaan als Trump de verkiezingen van 2020 had gewonnen - maar in dat geval zou de oorlog die Hamas eind vorig jaar begon rond de Gazastrook nog eerder zijn gekomen.

Tegen 2023 hadden het Saoedische regime en ook de meeste andere Arabische regeringen de Palestijnen opgegeven als een verloren zaak. Hamas viel Israël vorig jaar oktober aan om het 'Abrahamitische' project om zeep te helpen en de Palestijnen weer op de Arabische agenda te zetten. Het slaagde in het laatste doel, maar niet in het eerste.

Daarom is een tweestatenoplossing voor de Palestijnen nu een noodzakelijk onderdeel geworden van de Abrahamitische alliantie. Joodse en Arabische staten die in vrede naast elkaar leven is zeker niet de uitkomst die Hamas wilde, en de menselijke kosten zijn verschrikkelijk geweest, maar er is een vreemd soort hoop ontstaan.

Tegelijkertijd komt er een einde aan Netanyahu's langdurige succes als de staart die de Amerikaanse hond kwispelt. De verkiezingscijfers van president Biden worden gedrukt door zijn uitzonderlijke geduld met Netanyahu's aarzelende regering, en de Amerikaanse verkiezingen naderen.

De sentimentele gehechtheid van veel Amerikanen aan Israël overleeft, vooral bij de oudere generatie, maar het recente gedrag van Netanyahu's regering heeft deze sterk aangetast bij hun kinderen. Trouwens, in een volwassen grootmacht als de Verenigde Staten tellen strategische belangen uiteindelijk meestal zwaarder dan sentimentele gehechtheid.

Zowel de belangen van de VS als Biden's eigen politieke toekomst vereisen nu dat deze oorlog stopt en dat Netanyahu afstand doet van de macht. Biden heeft zeker de middelen om dit te laten gebeuren en als hij zelf niet tot de juiste beslissing komt, zullen degenen om hem heen hem die waarschijnlijk opleggen.

Ik durf te wedden op een permanent staakt-het-vuren en een vrijlating van de gijzelaars binnen een maand, hooguit zes weken.

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer